مبانی طلاق از دیدگاه اسلام

تاريخچه طلاق به تاريخچه ازدواج برمي گردد. به همان علت كه بشر بنابه درخواست طبيعي خود پيوند ازدواج مي بندد تا در كانون گرم خانواده و در كنار همسر خود به سكون و آرامش برسد , به همانگونه نيز ممكن است به دلايلي از ادامه زندگي خودداري كرده , طلاق را بپذيرد. ولتر مي گويد:طلاق و ازدواج در يك زمان در عالم پديد آمدند. قدر مسلم اين است كه طلاق در بسياري از اديان الهي و غيرالهي پيش از اسلام وجود داشته است.

طلاق چيست ؟

طلاق از نظر لغوي به معني رها شدن و در اصطلاح عبارت از پايان دادن زناشويي به وسيله زن و شوهر مي‌باشد. طلاق را اغلب راه‌حل رايج و قانوني عدم سازش زن و شوهر ، فروريختن ساختار زندگي خانوادگي ، قطع پيوند زناشويي و اختلال ارتباط والدين با فرزندان تعريف كرده‌اند . در حقيقت همانگونه كه پيوند بين افراد طبق آيين و قراردادهاي رسمي و اجتماعي برقرار مي‌شود . چنانچه طرفين نتوانند به دلايل گوناگون شخصيتي ، محيطي و اجتماعي و … بايكديگر زندگي كنند به ناچار طبق مقررات و ضوابطي از هم جدا مي‌شوند . از اين نظر خانواده همچون عمارتي است كه زن و شوهر ستون‌هاي آن را تشكيل مي‌دهند و فروريختن هرستون استحكام و استواري عمارت را دچار تزلزل و گسستگي مي‌كند .

طلاق با اين ديد ، يكي از غامض‌ترين پديده‌هاي اجتماعي ، اركان خانواده را در هم ريخته و بيشتر اثرات مخرب خود را بر روي فرزندان برجاي مي‌گذارد . طلاق گسستن و فروپاشيدن و نابودي كانون گرم و آرام‌بخش زندگي است كه اثرات جبران ناپذيري بر اعضاء خانواده مي‌گذارد . مبانی طلاق از دیدگاه اسلام

طلاق باعث كاهش شديد اعتماد به نفس در اعضاء خانواده شده كه  چنين كمبودي مي‌تواند ماهيتي اجتماعي ، رواني يا جسمي باشد . كاهش اعتماد به نفس در نتيجه طلاق منشأ مهم اختلالات اعضاء خانواده در حين و بعد از طلاق مي‌باشد . طلاق  نه تنها سطح اعتماد اعضاء‌خانواده را كاهش مي‌دهد بلكه باعث مي‌گردد يكي از طرفين يا هر دو به طور قابل ملاحظه‌اي احساس پوچي كنند .

گذشته از اين طلاق پديده‌اي است كه بر تمامي جوانب جمعيت يك جامعه اثر مي‌گذارد ، زيرا از طرفي بر كميت جمعيت اثر مي‌نهد ،‌ يعني واحد مشروع و اساسي توليد مثل يعني خانواده را از هم مي‌پاشد ، از طرف ديگر بر كيفيت جمعيت نيز اثر مي‌گذارد ، زيرا موجب مي‌شود فرزنداني محروم از نعمت‌هاي خانواده تحويل جامعه گردند كه احتمالاً فاقد سلامت كافي رواني در احراز مقام شهروندي يك جامعه‌اند . بنابراين آسيب اجتماعي ناشي از اين اقدام نه تنها متوجه اعضاء خانواده ، بلكه متوجه كل جامعه و نسل آينده مي‌باشد .

پديده طلاق، در جامعه امروز به عنوان يكي از  آسيب هاي اجتماعي مطرح مي شود كه ريشه در تغيير و تحولات گوناگون فرهنگي، اجتماعي، زيستي و … دارد كه با پيچيده تر شدن زندگي امروز، سطح آن نيز شدت يافته است.

با توجه به اين كه طلاق در گذشته نزد مردم، به عنوان يك امر مذموم و قبيح و در عين حال وحشت آور تلقي مي شده، ولي امروزه مي بينيم كه طلاق، ابزار رايجي شده كه به مدد آن، افراد خود را از وضعيت موجود رها مي كنند. به طوري كه نسل امروز ما نسبت به گذشته از پديده طلاق، وحشت و استرسي به خود راه نمي دهد و اين امر خيلي راحت در حال جا افتادن در جامعه است.

طلاق در اسلام

ازآنجا كه هدف دين مبين اسلام ايجاد پيوند ميان افراد انساني و تشكيل كانون‌هاي خانوادگي است طلاق را كه مخالف فطرت و طبيعت انسان و برخلاف قانون پيوند زن و مرد است را مورد نكوهش قرار داده و شايسته سرزنش مي‌شماردو آن‌را امري مغبوض خداوند معرفي‌كرده‌است .

از طرفي بايد گفت كه اسلام مايل نمي‌باشد آرامش و آزادي انسان‌ها از بين رفته و در سختي و عذاب به سربرند و هيچ وجداني هم بر اين مسأله رضايت نمي‌دهد . از اين رو برخلاف مسيحيت كه طلاق را ممنوع و تنها مقررات و شرايطي براي محدود ساختن آن وضع نموده تا ميزان آن را به حداقل ممكن كاهش دهد ، طلاق در اسلام ناشي از حاجت است نه اينكه به عنوان هدف باشد زيرا همانگونه كه گفته شد امر طلاق همواره مورد بغض و كينه‌ي الهي مي‌باشد . مبانی طلاق از دیدگاه اسلام

اميرمؤمنان علي (ع) مي‌فرمايد : ازدواج كنيد ولي طلاق ندهيد زيرا عرش الهي از طلاق به لرزه در مي‌آيد .

فلسفه طلاق در اسلام

از نظر اسلام طلاق آخرين راه مداواي ناسازگاري زن و شوهري مي‌باشد . اسلام معتقد است اگر راهي براي جدايي زن و شوهر (زوجين) نباشد زندگي ايشان دشوار و عذاب‌آور خواهد بود و ممكن است نتايج ويران كننده‌اي مثل انتقال ، خودكشي ، فساد و قتل داشته باشد . امروزه مردم با غم و تشويش كمتري در مقايسه با گذشته به ازدواج روي مي‌آورند چرا كه طلاق براي آنان د رحكم بيمه‌اي تلقي مي‌شود و مي‌توان از آن به عنوان بيمه ازدواج نام برد . چرا كه اگر ازدواج با موفقيت نباشد همسران يكديگر را رها خواهند كرد . دكتر باقر ساروخاني در باب ويژگي‌هاي طلاق مي‌نويسد:

” طلاق پديده‌اي چند بعدي است . شايد كمتر پديده‌اي به پيچيدگي طلاق وجود داشته باشد آن روز كه خانواده‌اي از هم پاشيد به نظر مي‌رسد يك دعواي ساده عامل اين انفجار بوده است حال آن كه چنين نيست و مجموعه‌اي از عوامل رواني – اجتماعي ، اقتصادي ، پديد آمده به هم پيوسته‌اند و بنيان خانواده را برباد داده‌اند .”

فهرست مطالب

مقدمه

تاريخچه اجمالي, در زمينه طلاق

طلاق چيست ؟

طلاق در اسلام

فلسفه طلاق در اسلام

تبيين پيامدهاي منفي طلاق

بخشي از آثار طلاق در سطح فردي و اجتماعی

بعد فردي

بعد خانوادگي

تأثير بر ساير اعضاي خانواده

 بعد اجتماعي

نتيجه گيري

منابع و مآخذ