کارتحقیقی تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده

مجازاتهايي كه توسط قانونگذار تعيين شده نه بوسيله شرع، مجازات بازدارنده است جرائمي كه مجازات آن با حاكم است عنوان تعزير را دارد.

تمام جرائمي كه نوع و ميزان مجازات آنها توسط قانونگذار (حكومت به معناي عام كلمه) تعيين شده است نه شرع، مجازات بازدارنده است. مانند اكثر مجازات‌هاي مذكور در كتاب پنجم از قانون مجازات اسلامي و اين مجازات به لحاظ اينكه نوع و ميزان و تعداد آنها از طرف شرع معين نگرديده است مشمول عنوان تعزير مي‌باشند. اما مواردي در قوانين جزائي آمده است كه تعيين نوع و ميزان مجازات را در اختيار حاكم گذارده است مانند مجازات كسي كه كمتر از چهار بار اقرار به زنا كند (موضوع ماده68(۱) قانون مجازات اسلامي). اين قبيل موارد فقط داخل در عنوان تعزير مي‌باشند نه مجازات بازدارنده. بنابراين در خصوص ملاك تفكيك مجازاتهاي بازدارنده از مجازات تعزيري بايد گفت، بين مجازاتهاي تعزيري و بازدانده عموم و خصوص مطلق مي‌باشد يعني تعزير اعم است و مجازاتهاي بازدارنده اخص.

به عبارت ديگر با توجه به تعريف مجازات‌هاي بازدانده در ماده17(۲) قانون مجازات اسلامي مصوب سال 1370، اكثر مجازاتهاي مذكور در كتاب پنجم قانون مجازات اسلامي سال 1375 مجازات بازدارنده است. ضمناً تعريف تعزيرات شرعي در تبصره1(۳) ماده2 قانون آئين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب مصوب سال 1378 آمده است. نتيجتاً اصطلاح تعزير شامل مجازات بازدارنده هم مي‌شود، لكن اصطلاح مجازات بازدارنده شامل تعزيرات شرعي نيست و مجازاتهاي موضوع قانون مجازات جرائم نيروهاي مسلح ازجمله مجازاتهاي بازدارنده و مشمول عنوان مجازاتهاي عرفيه به نظر مي‌رسد.

نگرشی کلی بر مجازات تعزیری و مجازات بازدارنده

تعزیر مجازاتی با مشخصات ذیل است:

الف ـ دارای حداکثر و حداقل بوده

ب ــ حداکثر آن در قانون معین است و باید به اندازه حد نباشد

ج ــ تعیین حداقل به اختیار قاضی است

تعزیر در ماده 16 قانون مجازات اسلامی؛

“تادیب یا عقوبتی می داند که نوع ومقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حکم وگذار شده است از قبیل حبس، جزای نقدی و شلاق که میزان آن بایستی کمتر از حد باشد”

مجازات بازدارنده: تمام جرائمي كه نوع و ميزان مجازات آنهاتوسط قانونگذار ( حكومت به معني عام كلمه)تعيين شده است نه شرع، مجازات بازدارنده است مانند مجازاتهاي مذكور در كتاب پنجم از قانون مجازات اسلامي و اين مجازاتها به لحاظ اينكه نوع و ميزان و تعدادآنهااز طرف شرع معين نگرديده است ، مشمول عنوان تعزير نيز مي باشند .،از آنجا که مجازاتهای بازدارنده در فقه و در حقوق ما سابقه ندارد ماهیت آن دارای ابهام است لذا در خصوص آن تعابیر مختلفی صورت گرفته و فرضیه های گوناگونی مطرح شده است که مهمترین آن چهار فرضیه به شرح زیر است:

1_مجازات بازدارنده همان تعزیر است که براساس قاعده فقهی (التعزیر بما یراه الحاکم)فقها می توانند نسبت به اعمالی که در شرع گناه محسوب می شود اجرا کنند.

2_مجازات بازدارنده در مقابل رفتار افرادی اعمال میشود که از نظر شرعی و نصوص اولیه مرتکب گناه نشده اند ولی رفتار آنها منجر به اختلال در نظام اجتماعی و ایجاد مفسده عمومی در جامه اسلامی می گردد.

3_مجازات بازدارنده مجازاتی است که قاضی می تواند به عنوان مکمل مجازاتهای تعزیری،مرتکبین جرایم را به آن محکوم کند.

4_مجازات بازدارنده از مصادیق اجرای نهی از منکر است و از باب حسنه تلقی می شود

مجازات بازدارنده در ماده 17 قانون مجازات اسلامی؛

“تادیب یا عقوبتی است که از طرف حکومت به منظور حفظ نظم و مراعات مصلحت اجتماع در قبال تخلف از مقررات و نظامات حکومتی تعیین می گردد از قبیل حبس و جزای نقدی، تعطیل محل کسب و لغو پروانه و محرومیت از حقوق اجتماعی و اقامت در نقطه یا نقاط معین و منع از اقامت در نقطه یا نقاط معینو مانند آن.”

سوالات تحقیق

آیا تفاوتی میان مجازات تعزیری ومجازات بازدارنده میباشد؟!

مجازات تعزیری در مورد آن اعمالی اجرا می گردند که در سوابق فقهی به عنوان فعل حرام مستوجبِ عقوبتِ شرعی تعریف گردیده است و دارای ریشه و سوابق فقهی هستند،به این نوع مجازاتها که نوع و میزان و کیفیت آن در شرع پیش بینی نشده است و به نظر حاکم بستگی دارد تعزیرات می گویند،حرمت هتک حیثیت وآبروی مومن و یا حرمت خیانت امین نسبت به مورد امانت و… تمامی موارد فوق الذکر به عنوان اعمالِ حرام مستوجبِ عقوبتِ اخروی در شرع و سوابق فقهی تعریف گردیده اند.حاکم اسلامی مرتکبین هر یک از این اعمال را می تواند به نظر خودش تعزیر کند که این نوع تعزیرِ حاکم صرفاً از باب تنبیه مرتکب و جلوگیری از تکرار جرم وحفظ نظم و امنیت جامعه اسلامی بوده است و هیچ ارتباطی با عقوبت اخروی مرتکب آن عمل حرام ندارد. تبصره یک ماده2قانون آیین دادرسی کیفری نیز در تعریف مجازات تعزیری این نوع مجازات را به ارتکاب فعل حرام یا ترک واجب محدود کرده است که صراحتاً بر مراتب فوق الذکر دلالت دارد. کارتحقیقی تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده

فهرست

 چکیده و مقدمه

نگرشی کلی بر مجازات تعزیری و مجازات بازدارنده

مجازات بازدارنده در ماده 17 قانون مجازات اسلامی

سوالات تحقیق

تعاریف و توضیح

الف. تعزيرات در قانون مجازات اسلامی

ب. تعريف مجازات بازدارنده

لزوم تفکیک مجازات بازدارنده و مجازات تعزیری

مجازات بزه هاي موضوع ماده (598) قانون مجازات اسلامي؛ تعزيري يا بازدارنده؟

قياس جرم تصرف غيرقانوني با جرم اختلاس

وجوه تمايز ميان مجازات تعزيري با مجازات بازدارنده

– از لحاظ مبناي وضع و تصويب

– از لحاظ هدف

مرور زمان جزايي بردو قسم مي باشند

تفاوت و شباهت مجازاتهاي بازدارنده،تعزيري وتتميمي چيست؟

تداخل مجازات بازدارنده و مجازات تعزيرات

ضابطه تفكيك و شناخت مجازات تعزيري از بازدارنده

بيان تفاوت اساسي ميان حدود و تعزيرات

منابع