پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

پروژه مکان گزینی در اماکن شهری (مطالعه شهری خیابان 17 شهریور تهران)

باتوجه به متفاوت بودن ماهیت پیاده راه وپیاده رو و مکان گزینی نامناسبشان درانواع فضاهای شهری،در پی آن هستیم کهبه بررسی این موضوع در خیابان 17شهریوربپردازیم.اماقبل ازهر چیزلازم است تعاریف این دو مطرح گردد. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

تفاوت پیاده روباپیاده راه این است که پیاده رو در امتداد و به موازات سواره رو واقع است،ولی پیاده راه امتدادمستقل وجداگانه ای دارد.(وزارت مسکن و شهرسازی،معاونت شهرسازی ومعماری،1375)

پیاده راه به عنوان کلی برای آن دسته از معابر شهری است که مخصوص عبور پیاده ویا به طورعمده برای آنان درنظرگرفته شده است.این معابر می تواند به صورت خیابان،کوچه،بازار،بازارچه و گذر وبامسیری در میدان،پارک،ورزشگاه ویامحوطه ی ساختمان ها ومجتمع های زیستی درنظر گرفته شود.پیاده رو،گذرگاهی است که درکنارمسیرهای سواره مثل جاده،خیابان ویا میدان منحصرا برای حرکت عابران پیاده ساخته میشود.(ریسمانچیان،1388)

طی 80سال اخیرشهرهای ایران به واسطه وارد شدن اتومبیل به شدت تغییرچهره دادند به طوری که هم انسان پیاده وهم طبیعت از عرصه شهرها طردشدند،فضاهایی که جایگاه تعاملات اجتماعی در سطح شهر بودندکمرنگتر شدند،برخوردهای چهره به چهره شهروندان حتی در مقیاس محله و شهر به حداقل خود رسید.فضاهای فراغتی از زندگی مردم حذف شدند و بسیاری از بافتها از جمله بافتهای تایخی با مشکلات محیطی مواجه شدند. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

نمونه چند صفحه از پروژه مکان گزینی در اماکن شهری در خیابان 17 شهریور

علاوه براینها می توان به موارد بسیاری دیگر ازجمله افزایش حجم ترافیک و  حمل ونقل وسایل نقلیه،آلودگی صوتی،آلودگی هوا،کاهش سرانه فضای سبز شهری وازدست رفتن دیدو منظر مناسب شهری وغیراشاره کرد.

در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان جریانات سازنده ای از قبیل پرداختن به موضوع پیاده ومنظرشهری بصورت موازی در عرصه دانشگاهی وحرفه ای مطرح شده است.اما متاسفانه در جوامع حرفه ای و دانشگاهی هنگامی که درباره پیاده راه صحبت می شودتمامی صحبتها درباره پیاده روها آنهم در حدتعویض کفسازی واندک معدودی درختکاری خلاصه میشود.

پرسش اصلی این است که چگونه می توان برای ارزیابی گذر، شاخصها و معیار هایی بر پایۀ توان دریافت پیاده به کار گرفت؟ نخست،ویژگی هایی از پیاده راه سازی و حس مکان از نوشتارهای مربوط به طراحی شهری استخراج شده است؛ سپس مبانی پیاده راه سازی بر پایۀ جنبه های حس مکان، رده بندی شده و معیار هایی برای بهبودبخشی حس مکان با کمک پیاده راه سازی تعیین شده است.

یافتۀ اصلی این نوشتار، این است که رابطۀ مستقیمی میان پیاده را هسازی و حس مکان برقرار است. سنجش پیاده را هها از سه جنبۀ کالبدی (بوم شناختی، فضایی، ریخت شناسانه، زمین های، بصری( ذهنی )،دریافتی( و رفتاری )اجتماعی( کارکردی و گزینشی)، «مکان » با معیار های دقیق قابل انجام است.

مرکز شهر یکی از عوامل و مظاهر اصلی ارز شهاي تاریخی و فرهنگی و تجسم نمادها، نشانه ها و خاطره هاي هویت بخش براي تمام شهر و ساکنان آن است. از ویژگی هاي مهم مراکز شهري تاریخی، تجمیع و تعامل مجموعهاي از فعالیت هاي اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی بوده است که بر محوریت دسترسی پیاده و فضاهاي عمومی پیاده – محور درون آن شکل گرفته است.

گسترش روزافزون شهرها و ورود اتومبیل به عرصه فعالیت هاي شهري و دگرگونی ارتباطات اجتماعی، جذابیت خیابان ها و فضاهاي پیاده را متأثر نمود و موجب تأکید بیش از حد به حرکت سواره و حل مسائل مختلف آن، به عنوان اصلی ترین شرط رونق اقتصادي-اجتماعی شهر، توسط برنامه ریزان و مدیران شهري شد.از این رو به تدریج دسترسی آسان پیاده و فضاهاي برانگیزاننده ي تعامل اجتماعی در مراکز شهري کاهش یافت.

ایجاد حوزه بندي بر اساس کاربري هاي تفکیک شده آن ها به صورت نواحی فعالیت، سکونت و فراغت در شهرسازي مدرن فراگیر شد و از جمله کارکرد مختلط و پیاده محور بخش مرکزي شهر از هم پاشید؛ دسترسی به صورت سفرهاي هر چه بیش تر و طولانی تر در سطح شهر شدت گرفت و به این ترتیب فضاهاي خودرو-محور به سرعت گسترش یافت. در نتیجه اوج گیري و حادتر شدن مشکلات شهري همچون ازدحام ترافیک، تخریب بافتهاي ارزشمند شهري، آلودگی زیست بوجود آمد.

بدین ترتیب طی سده های گذشته گرایش ها و سیاست هاي جدید در ( برنامه ریزي و طراحی شهري )همچون رشد هوشمند، شهرگرایی نوین و جنبش پیاده راهسازي موجب دیدگا ه هایی شد که بر اساس توسعه پایدار خواهان کاهش اتکاء به خودرو، افزایش ارتباطات اجتماعی و احیاء هویت شهري میباشند.

در این ارتباط بسیاري از شهرهاي کشورهاي پیشرفته، بازنده سازي مراکز قدیمی- تاریخی را با کاهش اتکاء به خودروهاي شخصی، بهبود حمل ونقل همگانی و ایجاد پیاده را ههاي فرهنگی- تجاري با موفقیت عملی نموده اند تا قبل از انقلاب صنعتي، اندازه و تناسبات عناصر شكل دهنده شهر، برمبناي مقياس انساني و الگوي جابجاييها نيز بر اساس حركت فرد پياده بود؛ يعني او اندازه و فاصله ها را تعيين ميكرد(قریب،1383).

نمونه چند صفحه از پروژه مکان گزینی در اماکن شهری که مورد مطالعه خیابان 17 شهریور تهران است

اين نوع جابجايي، هزاران سال تجربه شده و در واقع، حركت عابر پياده، ساختار سكونتگاهها را شكل داده است . زيباترين مراكز قديمي شهرهاي متمدن نيز شاهدي بر اين مدعاست  با شروع انقلاب صنعتي –(کنفلاخراء،1387)وبه دنبال آن حاكميت تفكر مدرنيسم و به ويژه طرح از نقش « شهر مناسب با اتومبيل شخصي » شدن تئوري و اهميت فضاهاي پياده كاسته شد و به مرور فرد پياده، جايگاه و اولويت خود را در فضاي شهري از دست داد.

از سوي ديگر، سياستهاي منطقه بندي و تفكيك عملكردها و كاربريهاي شهري در دوران شهرسازي مدرن، باعث از دست رفتن پويايي و حيات شهرها شد كه حاصل آن وجود شهرهايي با تقسيم مناطق همگن، جدايي طبقات اجتماعي از يكديگر و حذف فعاليتهاي متنوع از شهر بود كه نتيجه اي جز از ميان رفتن سرزندگي و حيات بخشهاي مركزي شهرها اين روند دربرنداشت و در (عباسزادگان، 1383) بسياري از شهرهاي دنيا سبب بروز مسائل و مشكلات بيشماری شد.

به دنبال شكست شهرسازي مدرن و اهميت يافتن مباحث توسعه انساني و محيط زيست، انتقادات زيادي از سوي صاحبنظران مسائل شهري در مورد شهرسازي مدرن مطرح شد. لبه تيز انتقادات بيشتر متوجه كيفيات كالبدي- فضايي نامطلوب حاصل از نظام شهرسازي بود. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

از اين رو، در تلاش براي يافتن راهكار مناسب براي طرح شهر مطلوب شهروندان در برابر اوضاع نابسامان شهرسازي مدرن، گرايشها و ديدگاه هاي جديدي در عرصه شهرسازي جهان مطرح شده است ياد ميشود.

« جنبش پيادهگستري » كه از آن با عنوان در مراكز كهن شهري ايران، به رغم وجود شبكه هاي معابر پياده گسترده و منحصر به فرد، نظير راسته ها و گذرهاي بافت قديم، به دليل حاكميت نگرش مدرنيستي به فضاهاي شهري و سلطه بي قيد و شرط اتومبيل، چندان وقفه ای به مقوله احيا و ساماندهي آنها نشده و اغلب اين شبكه ها و فضاهاي ارزشمند بي آنكه جايگاه روشني در ميان عملكردهاي شهري داشته باشند، در چارچوب طراحيهاي با بينش محدود و برونزا، مقهور و مهجور مانده اند و درست به همين دليل(از دست رفتن عملكردها ) دوران رو به زوال و سير قهقرايي خود را طي مينمايند.

اين مراكز به سبب آنكه بر پايه مقياسهاي انساني و با حركت كند پديد آمده اند، حضور اتومبيل و حركت سريع به عنوان اولين عامل تخريب پيكره منسجم بافتها ايفاي نقش نموده و تامين دسترسي سريع به قيمت قرباني شدن كالبدهاي با ارزش گذشته آنها انجاميده است .

مهندسی مجدد فرایندها و تأکید بر فرایندمحوري، یکی از ابزارهایی است که در شرایط ویژه می تواند بهبود و پیشرفتی شگفت انگیزي را در ساختار و بافت سازمان ها یعنی قلب سازمان، آنجایی که کار عملاً انجام می شود، به وجود آورد و آنها را در مرحله برومندي اما در سطحی بالاتر و رو به جلو نگه دارد و یا به این مرحله برساند (رحمان زاده هروي، 1386).

نمونه پروژه مکان گزینی در اماکن شهری برای آشنایی بیشتر با محتویات این پایان نامه قرار داده شده است

متأسفانه بیشتر شرکت ها و سازمان ها درکشور ما به خصوص سازمان هاي دولتی (که بخش خصوصی در آن نوپا و به شدت ضعیف می باشد و هنوز بخش دولتی به عنوان اصلی ترین متولی شناخته می شود) بنیان سازماندهی خود را بر تخصصی کردن کارها و بخش نمودن فرایندها به وظیفه هاي ساده گذاشته اند. دانش نخستين منبع راهبردي براي شركت ها در قرن 21 است. پژوهشگران و متخصصان تلاش مي كنند دريابند، چگونه منابع دانش به صورت موثري گردآوري و مديريت شود تا بتوان به عنوان مزيتي رقابتي از آن استفاده كرد.

بنابراين قبل از اقدام به مبادرت بر اجراي طرح هاي مديريت دانش ، سازمان ها نيازمند ارزيابي زير سيستم هاي سازماني و منابع موجود خود هستند تا مهمترين و بهترين راهبرد مديريت دانش را براي خود شناسايي كنند.

مديريت دانش امر جديدي نيست، تمدن هاي بشري از نسلي به نسل ديگر اقدام به نگهداري و انتقال دانش، براي درك گذشته و پيش بيني آينده، مي نمودند. در محيط هاي تجاري پيچيده و پوياي امروزي تشنگي براي دانش، روز به روز دامنه و عمق گسترده تري مي يابد. دانشي كه به شدت در حال تغيير و در بيرون از سازمان ها در حال انتشار است. فناوري اطلاعات و اينترنت نيز چالش هاي جديدي را در خلق، نگهداري و مديريت دانش به وجود آورده است.

نقش فضاهای پیاده در حیات شهری

شرایط زندگی معاصر تنها در محل کار یا خانه تعریف نمی شود.توسعه فناوری ها ومدیریت زندگی شهری،اوقات فراغت را به عنوان مفهومی نو و در قالب تجربه گردشگری شهری تعریف کرده است..فضاهای شهری بخش مهم و تاثیرگذاری در زندگی روزمره مردم شده است.

به طوری که اکثر رویدادها ورفتارهای اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و ارتباط همه جانبه افراد جامعه با یکدیگروبا خودشهردر این گونه فضا رخ می دهد.انسان جامعه مدرن بخش اعظمی از زندگی خود رادرانبوه توده ها وغریبه ها سپری می کند،لذا ناخودآگاه به زائری تبدیل می شود که دربستر شهری،مکان ها وحتی اشیاء،فضای معنوی،اصالت وارزش راجستجو می کند.(cohen,2009,به نقل ازپاپلی یزدی وستایی،1386)

در جامعه ای که درحال گذر از زندگی کهن خود است،متاسفانه،تمام نمودهای زندگی شهری شکلی کارایی به خود گرفته وذهنیت انسان از تجربه اصیل وواقعی مکان های شهری،به محل انتزاع وجذابیت های کاذب تبدیل شده و انسان در فضای مجازی گم شده است.

نتیجه این امر قطع رابطه طبیعی انسان با شهر است.اما این مساله نمی تواند منافی پتانسیل های محلی شهرشود،فضاهای شهری پیاده پاسخی برای نیاز عالی انسان در شهر است.

شهر تنها تراکم فیزیکی بناها و راه ها نیست،بلکه بستری است که موجه تعالی،کمال و تبلور مدنی جامعه است.باز تعریف نواحی وفضاهای شهری پیاده و ایجاد کیفیت در آنها مکانی است برای پر کردن خلاء ناشی از مناسبات به اصطلاح مدرن که  البته ملزم به برنامه ریزی نیز است،از یک سو نواحی شهری،جاذبه های تاریخی،فرهنگی،طبیعی و اجتماعی بسیاری دارند که می تواندآنها را به عنوان مقصد گردشگری و خاطره تعریف کند-مرکزتاریخی،رود،دره ها،باغ-راه ها،مراکز خرید،اماکن مذهبی،محورهای ارزشمند فرهنگی و..

از این دسته است-و از سوی دیگر دیداردوستان،خرید،تفریح،بازدید از میدان فرهنگی و طبیعی،زیارت،حضور در مراسم اجتماعی و سفرهای روزانه،انگیزه های گوناگونی است که می توان با انطباق این دوبعد برهم،یکی از زمینه های توسعه پایدارشهری را فراهم کرد.توسعه فضاهای پیاده و انسان مدار شهری از جنبه های فنی متعددی قابل تبیین است ولی آنچه مدنظراست نقش هایی است که مردم را به مکانها پیوند زده وموجب خاطره وسرزندگی میشود.

-عمده این نقش ها عبارت است از:ادراکی،اجتماعی-فرهنگی،اقتصادی،فراغتی،زیست محیطی.

نقش ادراکی

مهمترین کارکردراه،استفاده از تجربه حرکت برای درک توامان کالبد و خاطره شهر است(لینچ،1355)یکی از اهداف پیاده راه هاارتقای تصویر ذهنی شهروندان از طریق جلب توجه مکان های اجتماعی-تاریخی است.این تصویر باحفظ کاربری های خرد در مقیاس محلی تقویت میشود(تیبالدز،1385)

ادراک محیطی بسته به شیوی جابجایی انسان تغییرمی کند. پیاده روی بیشترین نزدیکی را به محیط داردوبنابراین اجازه می دهد که فرایند تفسیرو به خاطر آوردن منسجم تر باشد.

نقش اجتماعی-فرهنگی

وقوع حیات مدنی واجتماعی،نیاز به آن دسته ازفضاهای شهری دارد که جمعی است،مقیاس وشکل فضاشکلگیری فضای جمعی و اتفاق آن جمع نیست،حوادث و رویدادهای خاطره انگیزندکه سبب ذهنیت ساز بودن اهمیت دارند.

نقش فراغتی

گردش شهری یکی از اشکال گذران اوقات فراغت است که پیاده راه ها می تونند بیشترین سهم رادربرآورده کردن این نیاز داشته باشند.شاید فضایی مثل پارک هم بتواند این نقش را ایفا کند ولی وجه تفاوت پیاده راه با اینگونه فضاها گره خوردن زندگی روزمره شهروندان باآنها وثبت خاطره جمعی است مسیرهای توام با نشانه ها و نقاط عطف و تاریخی،به مثابه مکانی برای قرائت سناریوی شهری وحفظ پایداری خاطره ی شهر است.

میدان امام حسین به عنوان نقطه شروع پیاده راه،دارای اهمیت بسیاری است.این میدان از طرفی به نام مبارک امام حسین مزین است و قرار است ویژگیهای یک پیاده راه مذهبی را داشته باشد،از طرفی این میدان قراراست در ماههای عزاداری،محلی برای حضور هیات ها باشد.

بنابراین طرح میدان امام حسین به نوعی مبین فرهنگی ایرانی اسلامی است و از طرف دیگر باید المان مذهبی را نیز داشته باشد.طرح یک شمسه در وسط میدان به عنوان یک طرح پیشنهادی در حال حاضر مورد توجه قرار دارد،اما همچنان این طرح در حال تکمیل است.

حساسیت برای طراحی میدان شهدا با توجه به سابقه ی تاریخی این میدان بسیار زیاد بوده است.از این رو طرح های گوناگونی برای این میدان که انتهای پیاده راه 17شهریور است،پیشنهاد شده است.پیاده راه 17شهریور به سه محدوده تقسیم میشود ،محدوده کلان یا فراگیر و محدوده مداخله.

محدوده کلان یا فراگیر: این محدوده شامل خیابان شیخ صفی،میدان گرگان،خیابان شهیدفتاحی منش،شیخ الرئیس و..است. که حدود 650 هکتارمیشود.محدوده بلافصل این طرح شامل 100هکتار تاثیری مستقیم بر این محدوده شهری دارد.

محدوده مداخله:بخشی از طرح است که در آن عملیات پیاده راه سازی انجام میشود و در حدود 41 هکتار مساحت دارد. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

این پروژه از مهمترین طرح های اجرایی شهرداری تهران در سال 1391 است که توجه کارشناسان و صاحب نظران را به خود جلب کرده ولی اطلاع رسانی و مشارکت اجتماعی مردم در این پروژه باعث نکوهش برخی مدیران شد و برخی نیز از عدم فوریت این طرح در این زمان سخن گفتند.از سوی دیگر تقویت نگرش پیاده روی توسط مردم،ساماندهی و ارتقای سطح کیفی میدان و این خیابان شاخص و نیز ایجاد پیاده راه آئینی تهران از مهمترین دلایل احداث آن توسط میدان شهری و مجری طرح عنوان شد.

-جزئیات دیگری از طرح ساماندهی میدان امام حسین و خیابان 17شهریور:

به منظور بررسی وتحلیل ویژگی های شهری محور17شهریور ومیدان امام حسین و شهدا در ابتدا و انتهای محور،بررسی و مطالعات در سه حوزه راهبردی(فراگیر)،موثر(بلافصل)و محلی(مداخله) صورت گرفته است.بررسی سنجش وضعیت عمومی حوزه و ارزیابی اثرات حذف تردد سواره از محور در بافت پیرامونی و تغییرات مورد نیاز در طرح های فرادست(تفصیلی)راشامل میشود و در یک چارچوب کل نگر،برنامه کلی طراحی شهری مجموعه محور و دومیدان در هماهنگی با بافت پیرامونی تدوین میشوند.

در حوزه مداخله برای پلاک های واقع در امتداد خیابان 17شهریور و دو میدان امام حسین وشهدا،به مساحتی تقریبی 41هکتار مداخلات مستقیم و اقدام اجرایی به منظور ساماندهی و ارتقای کیفیت مجموعه و دستیابی به یکسری فضاهای شهری مطلوب تعریف شده و به ترتیب تکلیف همه پلاک ها و عرصه های واقع در آن روشن میشود.

اهداف و راهبردهای اصلی پروژه پیاده راه سازی خیابان 17شهریور

-احیای خاطره تاریخی میادین باتاکید بر مبارزات مردمی در دوره انقلاب اسلامی

-ارتقای کیفیت محیطی،اجتماعی واقتصادی مجموعه میادین وخیابان17شهریور واقع در محدوده مداخله طراحی

-ارتقای کیفیت فضایی و کالبدی میدان ها و خیابان با استفاده از الگوهای مناسب و منطبق برسیر تحول شکلگیری آنها و پهنه های شهری مجاور آن پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

-توسعه اقتصادی محدوده طرح و حوزه بلافصل آن از طریق اشاعه فعالیت های فرهنگی،مذهبی و آیینی مجموعه در افق طرح

-ارتقای کیفیت زیست محیطی مجموعه،توسعه فضاهای عمومی و گردشگری با اجرای طرح های موضعی و موضوعی برای عمران و توسعه کیفی و محیطی مجموعه

-سامان دهی سیما و منظر شهری میادین و محور و امتدادهای مهم و اصلی هم پیوند با آن با تاکید بر هویت معماری و شهرسازی ایرانی و اسلامی

نوﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ و ﻧﻈﺮﯾﻪي رﺷﺪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ :

رﺷﺪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺷﯿﻮ هﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي دﻻﻟﺖ دارد ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن اﻟﮕﻮﻫﺎي ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ ﺣﻤﻞ  و ﻧﻘﻞ و ﮐﺎرﺑﺮي زﻣﯿﻦ است. در واﻗﻊ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت رﺷﺪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﻓﺸﺮده اي ﻫﺴﺘﻨﺪ(ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﺎرﺑﺮ يﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ، ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺎده، ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺎﻣﯽ ﭘﯿﺎده) ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺳﻔﺮ ﻣﺮدم، ﺑﻪ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮ اﻫﺪاف ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻼﻣﺖ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺰﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻠﻖ آﯾﻨﺪه اي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ اﺳﺖ.

ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺷﯿﻮ هﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺟﺬا بﺗﺮ، ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ و زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮﺗﺮاﺳﺖ. اﯾﻦ اﺻﻮل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي دﺳﺘﺮﺳﯽ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه و ﺳﺮاﻧﻪي ﺳﻔﺮ ﺧﻮدرو را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ. ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﻫﺎ، ﻣﮑﺎ نﻫﺎي ﺷﻬﺮي دوﺳﺘﺎر ﭘﯿﺎده، ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ.

-ﺟﻨﺒﺶ ﺷﻬﺮ ﺳﺎﻟﻢ:

ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ، ﯾﮑﯽ از ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻬﺮي ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻨﺸﻮر اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﯿﻮ هﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﻌﮑﻮس ﻧﻤﻮدن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدرو و ارﺗﻘﺎء ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎ و ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎي ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﺑﺎﺷﯿﻢ.

-ﺟﻨﺒﺶ ﭘﯿﺎده راه ﺳﺎزي

در ﭼﻨﺪ دﻫﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺟﻨﺒﺶ ﭘﯿﺎده راه ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﺧﻮدروﻫﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺷﻬﺮي و اﻓﺰاﯾﺶ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي آن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺗﺴﻠﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪ و از ﺑﻮﮔﻮﺗﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻨﮕﻼدش، رﻧﺴﺎﻧﺴﯽ در ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ ﻣﺮاﮐﺰ ﺷﻬﺮي ﺧﻠﻖ ﮐﺮده اﺳﺖ.ﻣﻔﻬﻮم اﻣﺮوزي ﭘﯿﺎده راه ﺳﺎزي ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺧﻮد را ﻣﺪﯾﻮن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت دﻫﻪ ﻫﺎي 1960 و 1970 ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨ ﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻬﺎرﻧﺎﺷﺪﻧﯽ ﺧﻮدروﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪ. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

از اﯾﻦ دوران ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﯾﻦ و اﺛﺮﮔﺬارﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﻬﺮﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده اﺳﺖ. ﭘﯿﺎد ه راه ﺳﺎزي ﯾﮑﯽ از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات زﯾﺎنﺑﺎر زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در  ﻧﺘﯿﺠﻪي ﺧﻮدرو-ﻣﺤﻮري، اﻓﺰاﯾﺶ اﯾﻤﻨﯽ اﻓﺮاد ﭘﯿﺎده، ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﭘﯿﺎده و ﺑﺪون ﺗﺮاﻓﯿﮏ و اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ.

ﺑﯿﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ، ﭘﯿﺎده راه ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻓﻀﺎي ﺧﯿﺎﺑﺎن از ﺧﻮدروﻫﺎ و دﯾﮕﺮ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻨﮕﻔﺮش ﺧﯿﺎﺑﺎن، اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن ﻣﺒﻠﻤﺎن و ﺟﺰﺋﯿﺎت دﯾﮕﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد.

معیارهای ارزیابی پیاده راه ها

در مکان یابی وطراحی پیاده راه ها،ضروری است بیش از هر چیز به این نکته توجه گردد که این امر ابعادمختلفی رادر برمیگیرد.در این روند،علاوه برشهرسازان وطراحان محیط، همواره جامعه شناسان ومتفکران اجتماعی نیزنقش موثری دارند. برنامه ریزی و طراحی پیاده،صرفامحدودبه جنبه کالبدی یا ترافیکی نمی شودبلکه با اهداف وسیع اجتماعی و فرهنگی همراه است.در این قسمت به بررسی دقیق چهاربعد اجتماعی-اقتصادی،کالبدی-فضایی،دسترسی وترافیکی،وطراحی شهری برای معرفی شاخص هاومعیارها در نظرگرفته شده است.

معیارهای اجتماعی-اقتصادی

ازجمله مهمترین جاذبه های اجتماعی_اقتصادی پیاده راه ها،برگزاری نمایشگاه های فصلی و ارائه آثارهنری یا اجرای نمایش های خیابانی ونظایراینهابه منظورایجادشادابی ونشاط اجتماعی وپویایی و جذابیت فضایی است.(مرتضوی،1390)به علاوه،احداث پیاده راه ها عمدتابا قرارگیری در امتداد نقاط جاذب فرهنگی وتاریخی،به تقویت زندگی اجتماعی وفرهنگی می انجامد.ازدیگر شاخص های مهم در مقوله اجتماعی و اقتصادی،غلبه فرهنگ پیاده روی ونیزمیزان ایمنی و امنیت در خیابان(معینی،1385)و فعالیت24 ساعته فضای شهری است.

معیار عملکردی

از دیدگاه عملکردی،ساماندهی پیاده راه هااز عوامل موثر در رونق مراکز خرده فروشی سنتی وجدیدودسترسی آسان به خدمات جزئی-ولی ضروری-روزمره محسوب می شود.(مهدیزاده،1379).وجود کاربری های مختلط تجاری و مسکونی شرط اصلی برای فعالیت24ساعته پیاده راه ها به عنوان فضاهای شهری است و در این زمینه به خصوص می بایست به استقرارخرده فروشی ها در طبقات اول وکاربری های مسکونی در طبقات بالا تاکیدکرد. وجود مغازه های تجاری،دستفروشان،رستوران ها وکافه تریاها نیز برای ایجادجذابیت و افزایش سرزندگی و تنوع محیط(مرتضوی،1390)دراین میان ضروری است. پروژه مکان گزینی در اماکن شهری

معیارهای ترافیکی و دسترسی

درخصوص ترافیک و دسترسی،لازم به ذکر است که سفرهای پیاده می بایست به گونه ای در تعامل باسفرهای سواره برنامه ریزی شود.بدون حضورفرد پیاده،مسلمادیگرانواع ترددها بی معناست. بنابراین ترددپیاده باید لزوم برنامه ریزی برای انواع دیگرترددهارا فراهم سازدودربرنامه ریزی حمل ونقل درون شهری نیزدراولویت قرارگیرد.به علاوه،مسیرهای پیاده می بایست به صورت شبکه ای به هم پیوسته باشندو کلیه فعالیت های شهری را به یکدیگر متصل سازند(قریب،1383)بدین ترتیب ایستگاه های تاکسی ومحل توقف اتومبیل برای سواره وپیاده کردن مسافران در نزدیکی گذرگاه عابران پیاده،امری ضروری است.(پاکزاد،1384)