مشکلات آموزش و پرورش در ایران

مقدمه

در کشور ما ایران، فراگیرترین نهادی که به امر آموزش و تربیت نیروی انسانی می‌پردازد، وزارت آموزش و پرورش است که نزدیک به یک‌چهارم جمعیت ایران را تحت پوشش خود قرار داده است. حدود 15 میلیون دانش‌آموز مقاطع مختلف، 6 میلیون نفر در مقطع ابتدایی، 4 میلیون و 300هزار نفر در مقطع راهنمایی تحصیلی و 4 میلیون و 600 هزار نفر در مقطع متوسطه و پیش‌دانشگاهی، در کنار1میلیون و , هزار 180معلم آغاز شد. که بر اساس اعلام خبرگزاری ایلنا در 48 هزار مدرسه و 455 هزار کلاس درسی به امر تحصیل اشتغال دارند.

از میان 15 میلیون دانش‌آموزکشور، یک میلیون و 200هزار نفر اختصاص به نوآموزانی دارد که نخستین سال تحصیلی خود را امسال آغاز کردند.

مشکلات کیفی آموزش در ایران ، در کنار کمبودهایی کمی، از قبیل وجود 32هزار مدرسه تخریبی و خطرآفرین و26هزار و 610 مدرسه غیرمقاوم و هزینه های آموزشی و شهریه های سر سام آور و نیز وجود نابسامانیهای از قبیل اعتیاد، مواد دخانی ، مسائل جنسی ، خشونت ، فقر و سوء تغذیه و …از جمله آسیبهایی است که جوانترین قشر جامعه ما در معرض آن قرار دارند.

نگارنده در طی 3 مقاله ، 2 بخش را به کمبودهای کمی آموزش و پرورش کشور اختصاص و در بخش سوم به بررسی مشکلات کیفی آموزش در ایران در پرتو کمبودهای کمی آن میپردازم. مشکلات آموزش و پرورش در ایران

بودجه آموزش و پرورش ایران

در بخش آموزش و پرورش که در هر کشورى کلید توسعه پایدار و مبناى رشد و پیشرفت جامعه است،  ملاحظه مى شود که در ایران همواره به دلیل کثرت نیروى انسانى و گستره وسیع دامنه عملیات آن ، بودجه آموزش و پرورش با کسری مواجه است .

در سال ۸۴ آخرین سال حکومت خاتمی این وزارت خانه با کسرى شدید ۳۳۰۰ میلیارد تومانى مواجه بود و بودجه سال 85 با وجود افزایش تعداد دانش آموزان و بالتبع افزایش نیازها تنها 1700 میلیارد تومان از کسری 3300 تومان را تامین کرده است. بنابراین هنوز وزارت آموزش و پرورش با کسری بودجه روبرو است. شایان توجه است درحالی که بودجه وزارت آموزش و پرورش در امسال  تنها 15 درصد افزایش داشته است ،  بودجه برخی نهادهای مذهبی تا 200 درصد افزایش یافته است. (ساكي، رضا،1380 )

 (متن کامل این بخش بعد از دانلود مقاله)

کلاسهای مخروبه و آموزشگاه‌ها و فاصله 50 درصدی تا حد مطلوب

مدیرکل دفتر پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش” از حضور 15 میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون نفر جمعیت فرهنگی در 596 هزار و 370 کلاس درس در مدارس سراسر کشور خبر داد. تعداد آموزشگاه های سراسر کشور را 85 هزارو 455باب مدرسه اعلام کرد و گفت: این تعداد مدرسه در محاسبات آموزش و پرورش و با در نظر گرفتن شیفت های آموزشی 150هزار نوبت آموزشگاهی محسوب می شود و برای رسیدن به حد مطلوب آموزشی با کمبود 50 درصدی آموزشگاه روبرو هستیم.

سال تحصیلی 85-86 درحالی آغاز می‌شود که 26هزار و 610 مدرسه غیرمقاوم، 32هزار مدرسه تخریبی و خطرآفرین و 5 هزار مدرسه در کل کشور استیجاری هستند.”درواقع از مجموع 15 میلیون جمعیت دانش آموزی ایران تعداد 9 میلیون و 200 هزار نفرشان از آموزش مناسب برخوردار نیستند و در مدارس دونوبته تحصیل می‌‏کنند. برای حذف تمام مدارس دو نوبتی، 210 هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است که تاکنون هیچ اعتباری به آن اختصاص نیافته است.( اسلامي، جليل، 1381)

 (متن کامل این بخش بعد از دانلود مقاله)

بودجه برخی نهادها تا 200 درصد افزایش یافته است این در حالی است که بودجه آموزش و پرورش تنها 15 درصد افزایش داشته است

محرومیت ازتحصیل ، ترک تحصیل و میزان مردودی

هرچند سیستم آماری کشور دچار ضعف شدید اطلاع رسانی است، ولی با مشاهده اظهار نظر های منفرد برخی از روسای آموزش و پرورش استانها  می توان پی به میزان ترک تحصیل کنندگان در گوشه و کنار کشور برد.

برای نمونه رئیس سازمان آموزش و پرورش مازندران اعلام کرد: در چند سال اخیر ۹۰هزار دانش‌آموز مقاطع مختلف تحصیلى این استان به ‌دلایلى ترک تحصیل کردند. این دانش‌آموزان  ۱۱تا ‪ ۱۷سال سن دارند و  بالاترین ترک تحصیل دانش‌آموزان مازندران مربوط به دوره متوسطه بوده است. و این معضل زنگ خطرى جدى محسوب می‌شود. وى همچنین از کسرى حدود هزار میلیارد ریالى این سازمان برای 620 هزار دانش آموز این استان در سال جارى خبر داد و گفت: علاوه براین براى رفع مشکل  ۶۰۰مدرسه تخریبى این استان 130 میلیارد ریال اعتبار نیاز است. (كيامنش،عليرضا،1377)

 (متن کامل این بخش بعد از دانلود مقاله)

وضعیت نیروی انسانی در مدارس

رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هفتم در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس معتقد است:

در حال حاضر وضعیت نیروی انسانی در آموزش و پرورش از نابسامانی شدید رنج می‌برد و دارای معلم مازاد و کمبود معلم در آموزش و پرورش هستیم!  مسئولان آموزش و پرورش عنوان می‌کنند که تعداد معلمان مازاد در آموزش و پرورش 19 هزار نفر است اما ما معتقد هستیم که این آمار بیشتر است. وقتی رییس آموزش و پرورش بخش ‪کوچک ۲۳هزار نفری کجور نوشهر اعلام میکند که این نهاد با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و از ‪ ۶۸معلم مورد نیاز برای مقطع ابتدایی ، فقط ‪ ۵۸معلم به تدریس دانش‌آموزان مشغول هستند. و نیروی انسانی  ‪ نفر میباشند.میزان کمبود نیروی آموزشی در بخشهای دیگر کشور آشکار میگردد. (آقایی فیشانی تیمور،۱۳۷۷)

مدارس کپری در برخی شهرهای ایران هنوز پا بر جاست

وضعیت تغذیه دانش آموزان

لیلا عیوض زاده عضو انجمن تغذیه ایران در گفتگو با ” مهر” اعلام کرد که بیش از 50 درصد دانش آموزان کشور صبحانه نخورده مدرسه می روندو فقط نزدیک به 36 درصد کودکان از همه گروه های غذایی مصرف می کنند .به گزارش ایسنا هر دختر و پسر 7 تا 18 ساله ایرانی  باید در ماه 3 کیلوگرم گوشت در سبد غذایی ماهانه خود داشته باشند تا ضمن تامین استاندارد نیازهای غذایی خود، بتوانند به رشد مطلوب دست یابند. همچنین بایستی ماهانه 10 لیتر شیر و 4.5 کیلوگرم ماست ،3  کیلوگرم گوشت در جیره غذایی ماهانه دانش آموزان دختر ایرانی یافت شود. در سال تحصیلی جدیدحکومت مقرر داشته است 11میلیون دانش‌آموز مقطع ابتدایی و راهنمایی کشور شیر رایگان دریافت می‌کنند. مشکلات آموزش و پرورش در ایران

به همین منظور سقف اعتباری برای توزیع 165 هزار تن شیر (سرانه 14 کیلوگرم) در مدارس، در نظرگرفته شده است. در مجموع 5/11 درصد یک میلیون و 59 هزار دانش‌آموز دختر 22 استان کشور حداقل به یکی از ناهنجاریها مبتلا میباشند.

وقتی مدیرکل‌ دفتر سلامت‌ و رفاه‌ سازمان‌ مدیریت‌ و برنامه‌ریزی‌ اعلام می کند که از هر ۱۰۰ نفری‌ که‌ به‌ مراکز درمانی‌ مراجعه‌ می‌کنند، سه‌ نفر آنان‌ به‌ علت‌ هزینه‌های‌ درمانی‌ سنگین‌ به‌ زیر خط‌ فقر سقوط‌ می‌کند، می شود حدس زد که بطور روز افزون چه تعداد کثیری از جوانان کشور  حتی از حق حیات محروم میشوند.  (كيامنش،عليرضا،1379)

مشکلات کیفی و کمی آموزش و پرورش

مدارس چند پایه:

کلاس‌های درس چندپایه،دانش آموزان اول تا پنجم ابتدایی به طور همزمان با حضور یک معلم بر سرکلاس،درس میخوانند.

این کلاس ها نه تنها از موقعیت فیزیکی مناسبی برخوردار نیستند بلکه کتاب های درسی این کلاس ها با کتاب های درسی سایر دانش آموزان یکسان است، در حالی که موقعیت مکانی و تحصیلی این دانش آموزان با سایر دانش آموزان مدارس معمولی یکسان نیست . طبق آمار وزارت آموزش و پرورش در مهر ماه 83  میزان8/49 درصد از کلاس های درس مقطع ابتدایی در شهرها و 2/50 درصد از کلاس های درس در روستا ها دایر بودند که از این تعداد 9/31 درصد از کلاس های درس چند پایه بودند.

جالب توجه اینکه کلاس های چند پایه فقط در روستاها دایر نیستند، بلکه در پایتخت نیز  تعداد از این قبیل کلاسها چشمگیر است.

در شهر تهران بیش از 35 کلاس چند پایه و در شهرستان های استان تهران 375 کلاس چند پایه وجود دارد. ( افقه، سید مرتضی. 1382)

 (متن کامل این بخش بعد از دانلود مقاله)