کودکان کار

کودکان کار

پرداختن به موضوع کودک و کودکان صرفاً توجه به دوره محدودی از زندگی بخشی از جمعیت یک نسل نیست بلکه پرداختن به پیوستار تاریخی یک ملت است. کودکان گذشته را به ارث می‌برند و بازنمای اکنون و آینده یک ملت هستند.

توجه به اهمیت «سرمایه انسانی» در فرایند رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع کنونی، امروزه اکثر صاحب نظران معتقدند ضروری‌ترین و کارآمد‌ترین سرمایه گذاری در یک کشور، «سرمایه گذاری اجتماعی» است که به آموزش و ارتقاء سطح توانمندی، مهارت و سلامت نیروی انسانی یک جامعه منجر می‌شود.

مقدمه

پرداختن به موضوع کودک و کودکان صرفاً توجه به دوره محدودی از زندگی بخشی از جمعیت یک نسل نیست بلکه پرداختن به پیوستار تاریخی یک ملت است. کودکان گذشته را به ارث می‌برند و بازنمای اکنون و آینده یک ملت هستند.

توجه به اهمیت «سرمایه انسانی» در فرایند رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع کنونی، امروزه اکثر صاحب نظران معتقدند ضروری‌ترین و کارآمد‌ترین سرمایه گذاری در یک کشور، «سرمایه گذاری اجتماعی» است که به آموزش و ارتقاء سطح توانمندی، مهارت و سلامت نیروی انسانی یک جامعه منجر می‌شود.

بدیهی است شکوفایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های انسانی مقدمه و شرط ضروری رشد و توسعه جوامع محسوب می‌شود. به همین دلیل توجه به نیاز‌ها، آسیب‌ها و مسائل اجتماعی کودکان مهم‌ترین موضوع در سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه انسانی و توسعه پایدار کشورهاست.

کودکان کار به علت شرایط سخت کاری معمولا با اختلالات جسمی و روحی و رشدی زیادی مواجه می شوند

یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها و مسائل اجتماعی کودکان و نوجوانان، روی آوردن آن‌ها به کار و فعالیت‌های اقتصادی زودهنگام و ناسازگاری آن با نیاز‌ها، توانمندی‌ها و ملزومات فرایند رشد طبیعی آنهاست. کار کودکان نشان دهنده استفاده نامناسب و زودهنگام جامعه از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های پرورش نیافته و تکامل نیافته کودکان در فعالیت‌های اقتصادی است و با فرایند رشد طبیعی کودکان در تعارض است و آن‌ها را از حق تحصیل، بازی، تفریح و رشد محروم می‌سازد.

غالباً کار کودکان با تأخیر‌ها و اختلالاتی در رشد جسمی، ذهنی، عاطفی، اجتماعی و اخلاقی کودکان توأم است و در بزرگسالی امکان و فرصت تحرک اجتماعی، شکوفایی خلاقیت‌ها و برساختن زندگی برابر با دیگران را برای کودکان از بین می‌برد.

به همین دلیل یکی از پیش شرط‌های دستیابی جوامع به توسعه و عدالت اجتماعی پایدار فراهم کردن زمینه‌ها و فرصت‌های رشد و شکوفایی برابر برای همه کودکان است.

بیان مسئله

کار کودکان یکی از مسائل و آسیب‌های اجتماعی دیرینه جوامع انسانی محسوب شده و ریشه‌های تاریخی طولانی دارد. با توجه به نگرش‌ها و فرهنگ‌های جوامع گذشته مبنی بر عدم تمایز میان کودکان و بزرگسالان به لحاظ ویژگی‌ها، توانایی‌ها، حقوق و تکالیف، در جوامع گذشته کار کودکان امری طبیعی تلقی می‌شده است. در قرون جدید با توجه به تحولاتی هم چون انقلاب صنعتی و دگرگونی ساختار تقسیم کار، رشد شهرنشینی و مهاجرت گسترده، فروپاشی کارکرد‌ها و ساختارهای سنتی خانواده و ظهور نهادهای آموزشی جدید و شکل گیری باور‌ها، حقوق و منافع جدید برای کودکان، تغییرات اساسی در سیاست‌ها و نظام‌های مراقبت و حمایت از کودکان و روابط آن‌ها با خانواده و دیگر نهادهای آموزشی و اجتماعی به وقوع پیوسته است.

تعاریف، زمینه‌ها و شرایط کار کودکان در جوامع مختلف بر حسب شرایط اقتصادی و اجتماعی آن‌ها متفاوت است. در یک تعریف کلی از کودکان کار می‌توان گفت: «کودکان کار تمامی افراد زیر ۱۸ سالی هستند که بخش اعظم اوقات خود را (به طور موقت یا دائمی) با هدف رفع نیازهای خود یا تأمین و تکمیل درآمد‌ها خانواده به کار و فعالیت اقتصادی می‌پردازند. آن‌ها بخشی از کودکان آسیب پذیر و در وضعیت دشوار هستند که در مقایسه با کودکان عادی، به دلایل اجتماعی از فرایند رشد طبیعی، مراقبت و حمایت کافی خانواده و سایر نهادهای تربیتی و حمایتی محروم بوده و در معرض غفلت، آزار، بهره کشی، بزه دیدگی و بزه کاری ناشی از شرایط نامناسب محیط کار و زندگی خانوادگی بوده و نیازمند مداخله و حمایت‌های ویژه هستند.

منابع و مآخذ:

چکیده

واژگان کلیدی

مقدمه

بیان مسئله کودکان کار

راهکار‌ها و مداخله‌های موجود

جمع بندی و نتیجه گیری

منابع و مآخذ