سمینار سلامت روان

بیماری روانی از برو پیدایش بشر وجود داشته است و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارد. و همین ضرورت بررسی چگونگی مقابله را توجیه می کند. بهداشت روانی یک زمینه تخصصی است و هدف آن ایجاد سلامت روان بوسیله پیشگیری از ابتلا، و تشخیص عوامل ناشی از برگشت بیماری ها و ایجاد محیط سالم در روابط اجتماعی است (میلانی فر، بهداشت روانی، 1382)

از نقطه نظر روانپزشکان فردی از لحاظ روانی سالم است که تعادلی بین رفتارها و کنترل در مواجهه با مشکلات اجتماعی دارد. طبق تعریف واتسون: «رفتار عادی نمودار شخصیت سالم و انسان عادی است که موجب سازگاری او با محیط و در نتیجه رفع نیازهای اصلی و ضروری او می باشد.».از نظر کینز برگ: «بهداشت روانی تسلط و مهارت در ارتباط صحیح با محیط بویژه در سه فضای عشق، کار، تفریح است (میلانی فر، 78).

کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، سلامت روان را این گونه تعریف کرده اند: «سلامت روان یعنی قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادهای شخصی به طور منطقی و عادلانه.»از نظر روانکاوان که روی شخصیت ایده آل تکیه دارند «من» را واسطه بین خواسته های «نهاد» و کنترل و نظارت «من برتر» دانسته و سلامت روان میانجیگری بین دو قدرت نهاد و من برتر است، من باید این تعادل را بین دو قدرت ایجاد کند، در غیر این صورت شخص از نظر بهداشت روانی دچار مشکل می شود.

تعریف سلامت روان

بهداشت روانی به معنای سلامت فکر است و منظور نشان دادن وضعیت مثبت و سلامت روانی است که می تواند نسبت به ایجاد سیستمی باارزش در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی، ملی و بین المللی کمک نماید زیرا وقتی که سلامت روانی شناخته شود نسبت به دستیابی به آن اقدام می شود و راه برای تکامل فردی و اجتماعی باز می گردد. (گنجی، بهداشت روانی، 86).

کارل منینجر می گوید: (سلامت روانی عبارت است از سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و مؤثر به طور کامل شود) (میلانی فر، 82)

انجمن کانادایی بهداشت روانی را در سه قسمت تعریف کرده است:قسمت اول: نگرش های مربوط به خود، قسمت دوم: نگرش های مربوط به دیگران (راحت بودن) ، قسمت سوم: نگرش های مربوط به زندگی (رویارویی با الزام های زندگی).

هر تعریف گوشه هایی از واقعیت را به همراه دارد و تعریف های سازمان بهداشت جهانی و انجمن بهداشت روانی کانادا جامع تر باشد (میلانی فر، 79 ؛ گنجی، 86)   افسردگی: حالتی از غمگینی است که در طیف وسیعی از افسردگی ضعیف تا شدید و سایکوتیک مطرح است. غمگینی یکی از خصوصیات بارز افسردگی است. احساس درماندگی، کندی روانی ـ حرکتی ـ بي اشتهایی و کاهش وزن، شکایت های جسمانی مثل سردرد و کمردرد، شدت افسردگی بستگی به تعداد علائم، درجه و تعدد آنها دارد (کاپلان و سادوک، سمینار سلامت روان ترجمه پورافکاری).

به طور خلاصه افسردگی 3 نوع است: عادی، نوروتیک، پسیکوتیک افسردگی عادی در اثر حادثه ناگوار برای فرد به وجود می آید و به مرور زمان با استراحت کاهش می یابد و به تدریج زندگی فرد به حالت طبیعی باز می گردد. در افسردگی نوروتیک، اندوه و نگرانی فرد بیشتر است و پاسخ ها نسبت به محرک های محیطی شدید و افراطی است.

در افسردگی پسیکوتیک، بر اثر قطع رابطه با واقعیت، بیمار دچار هذیان می شود و در مواردی دست به خودکشی می زند.در این حالت اندیشه و فکر بیمار مختل شده و اضطراب شدید بر او حاکم می شود. اضطراب: یک احساس منتشر ناخوشایند و احساس بی قراری و دلواپسی مبهم است، که با چند علامت جسمی همراه است. مثل احساس تنگی قفسة سینه، تپش قلب، تعریف، سردرد، احساس فشار و تنش .   (کاپلان و سالوک، ترجمه پورافکاری، 1373)

از نظر تحلیل گران روان، اضطراب بیمار در نتیجه فشار امیال واپس زده و یک سلسله کشمکش میان قسمت های مختلف شخصیت است. هم چنین از دیدگاه این نظریه اضطراب به سه دسته تقسیم می شود. اضطراب ناشی از واقعیت دنیای خارج با اضطراب عینی که منشأ خطر در این نوع اضطراب در دنیای خارج قرار دارد و ادراک این خطر موجب حالت رنج آور عاطفی می شود. اضطراب روان نژندی به سه صورت وجود دارد.

1-اضطراب مبهم، که در موقعیت های کم و بیش مناسب به سهولت بروز می کند.

2-ترس شدید و نامعقول که آن را ترس مرضی نیز می نامند.

3-اضطراب اخلاقی که در آن منشأ تهدید و جوان اخلاقی دستگاه فراخور است.

این نوع به صورت احساس گناه یا شرمساری بروز می کند و ناشی از ادراک خطر از ناحیه وجدان اخلاقی است كه از تعارض نهاد و فرا خود بوجود مي آيد. (شفیع آبادی و ناصری، 78)

تاریخچه بهداشت و سلامت روان

روانپزشکی را می توان قدیمی ترین حرفه و تازه ترین علم به شمار آورد.قدیمی ترین: چون بیماری های روانی از قدیم وجود داشته و بقراط در 377 تا 460 سال قبل از میلاد، عقیده داشت که بیماران روانی را باید مانند بیماران جسمی درمان کرد. علل سرشتی و فرضیه مزاج ها از همان زمان بقراط و جالینوس وجود داشته و اهمیت تاریخی دارد.تازه ترین: زيراتقریباً از 1930 میلادی بعد از تشکیل اولین کنگره بین المللی بهداشت روانی بود که روان پزشکی به صورت جزئی از علوم پزشکی شد.

سلامت روانی عبارت است از سازش فرد با جهان اطرافش

فعالیت ها و سازمان های بین المللی:

مجمع عمومی سالیانه، از نمایندگان انجمن های عضو تشکیل می شود و هیئت اجرایی در مجمع عمومی انتخاب می گردد. اعضای هیئت اجرایی از قاره های مختلف جهان بوده و هر کدام وظیفه ای بر عهده دارند.. فعالیت های فدراسیون در سه جهت صورت می گیرد:

• 1)همکاری
• 2)نمایندگی فدراسیون در سازمان های مختلف بین المللی
• 3)فعالیت های عملی. (چهرازی، 1350)

تعریف بهداشت روانی براساس مکاتب مختلف

مکتب زیست گرایی!!!

مکتب زیست گرایی در مطالعه انسان و رفتار، بیشترین اهمیت را بر بافت ها و اعضای بدن قایل است. این مکتب پایه اصلی روانپزشکی را شکل می دهد، بیشتر بر بیماری روانی توجه دارد نه بهداشت روانی، زیرا بیماری روانی را جزء بیماری های دیگر به حساب می آورد. هم چنین استفاده از دارو نشان داده است که بیماری روانی پایه زیستی دارد. این دیدگاه بر اهمیت توارث در انتقال آمادگی های اولیه ي آسیب های روانی تأکید کرده است. در حال حاضر تشخیص روانپزشکی ذهنی است. برای تعیین بیماری، نشانه های زیستی کمتری وجود دارد و دیگر اینکه درمانگران از نحوه دید خود از اجتماع تأکید می کنند و این گونه تمایل دارند برخی تشخیص ها را به زن ها و مردها نسبت دهند.(بهداشت روانی، گنجی، سمینار سلامت روان حمزه، 1388)

سمینار سلامت روان

مکتب بوم شناسی (اقلیم شناسی) :

بوم شناسی یعنی مطالعه محیط های زندگی موجودات زنده و مطالعه روابط این موجودات با یکدیگر و با محیط. آدمی به محیط فیزیکی وابسته است و بر اثر این فعالیت های محیط به تحول خود کمک می کند. آلودگی هوا ، سر و صدا ، خشونت همه مربوط به این مکتب است.

مکتب روانکاوی:

زیگموند فروید بنیانگذار روانکاوی یک پزشک بود. به همین دلیل روانکاوی به آسانی از طرف روانپزشکی پذیرفته شد. روانکاوی هم مثل زیست گرایی بر مفهوم تعادل استوار است.روانکاوی اعتقاد دارد که شخصیت از سه عنصر تشکیل شده که عبارت اند از:( نهاد، من، من برتر،) نهاد: تنها عنصر ذاتی شخصیت است که از هنگام تولد وجود دارد و منبع اصلی نیروی غریزی است و از اصل لذت پیروی می کند

من: من از تولد به بعد همزمان با رشد کودک ساخته می شود و تابع اصل واقعیت ها است. تحلیل می کند و می فهمد و سازگار می شود.

من برتر : در اوایل کودکی آغاز می شود و از اصل آرمانی و از کمال جویی پیروی می کند. همان وجدان اخلاقی است. او را از ممنوعیت های والدین ، تابوها  و التهاب های اجتماعی آگاه می کند. اگربین نهاد و من برتر تعارض به وجود آید بیماری روانی ظاهر می شود و بر حسب اینکه در مقابل یک من برتر قوی(شخصیت منجمد و ایستا)و یک نهاد قومي(شخصیت بزهکارو ضداجتماعی)قرار گرفته باشیم به صورت های مختلف تجلی خواهد کرد.

در حالت ایده آل نهاد و من برتر در ارتباط با یکدیگر تعادل دارند. در حالت عدم تعاون فرد احساس تنش می کند و برای حفظ خود ابزارهایی به وجود می آورد که «مکانیسم دفاعی» نامیده می شود. (گنجی، 86)

به عقیده فروید فردی که با موفقیت از مراحل جنسی (دهانی، مقعدی، آلتی، کمون، جنسی) گذشته باشد فردی است نرمال و بدون بیماری. از نظر فروید انسان متعارف کسی است که رشد جنسی  روانی را با موفقیت گذرانده باشد. (شفیع آبادی، ناصری 78)

فهرست

مقدمه

• تعريف واژه
• انجمن كانادايي بهداشت رواني
• افسردگي
• اضطراب

تاريخچه بهداشت وسلامت روان

• جنبش بهداشت رواني
• فدراسيون جهاني سلامت فكر

تعريف بهداشت رواني براساس مكاتب مختلف

• مكتب زيست گرايي
• مكتب بوم شناسي
• سمینار سلامت روان
• مكتب روانكاوي
• مكتب رفتارگرايي
• مكتب انسان گرايي
• الگوي راجرز
• الگوي اريك فروم
• الگوي آبراهام مزلو
• الگوي كارل يونگ
• الگوي ويكتور فرانكل
• الگوي فريتزپرز

تشكيل وتكامل خود پنداري

• تعريف كارل يونگ
• تعريف جراسيلد
• بهداشت رواني در دوره كودكي
• بهداشت رواني در دوره نوجواني
• وضعيت سلامت عمومي ونرخ مرگ ومير
• ارزشهاي تربيتي خانواده وبهداشت رواني
• اثرات مرگ وخانواده هاي تك والدي
• اثرات غيبت طولاني مدت پدر
• اثرات ازدواج مجدد
• آموزش خانواده

ملاكهاي سلامت روان ازنظر اسلام

• تعريف سلامت روان ازنظر اسلام
• عوامل پريشاني ونگراني ازنظر اسلام
• قاعده سلامت روان در قرآن
• منابع و مآخذ