شهرسازی در دوره مادها

پیدایش مفهوم شهر و شهر گرایی در دوران ماد ( قرن 7 تا9  قبل از میلاد) شهرسازی در دوره مادها

ﺟﺪال ﺷﻬﺮ و دوﻟﺖ ﻫﺎي در ﺳﺘﻴﺰ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﭼﺸﻤﺎن اﻗﻮام و ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻛﻮه ﻫﺎي ﺷﺮق آن رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ، ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻗﻮام ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ اي دﻳﮕﺮ از ﺷﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدﻧﺪ ، ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﺮاي آﻧﺎن ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﺑﻮد.ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻗﻮام دو ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻔﻬﻮم دارد، ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﻠﻲ(ﻛﻮچ رو)و ﺟﺎﻣﻌﻪ روﺳﺘﺎﻳﻲ(ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﻜﺠﺎﻧﺸﻴﻦ) اﻳﻦ دو ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺮ دو ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻋﺸﻴﺮه اي اداره ﻣﻲ ﺷﺪ و ارﺗﺒﺎط ﭼﻨﺪ ﺳﻮﻳﻪ اي ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ داﺷﺘﻨﺪ.  ﺷﻜﻞ ﺟﺪﻳﺪ ، ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ در دﺷﺖ ﻫﺎي ﻫﻤﻮار ﻏﺮب ﻗﺮار دارد ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ اﺳﺖ.  ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺘﺮاﻛﻢ در ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ، ﻣﺤﺪوده اي وﺳﻴﻊ از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎي اﻃﺮاف ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ .  ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﺸﻴﺮه اي ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ : دوﻟﺖ.

اﻗﻮام آرﻳﺎﺋﻲ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺟﺒﺎل زاﮔﺮس و در دﺷﺘﻬﺎي ﻣﺮﺗﻔﻊ آن ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ دوﻟﺖ ﻣﺎد اوﻟﻴﻦ اﻗﻮاﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺬر ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮد را از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﺳﺎده روﺳﺘﺎﻳﻲ ، اﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ .  ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﺗﺒﻠﻮر ﻛﺎﻟﺒﺪي ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺬري اﻳﺠﺎد اوﻟﻴﻦ ﺷﻬﺮ-ﻗﺪرت و در ﻓﻼت اﻳﺮان اﺳﺖ:  ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ ، ﻫﮕﻤﺪان ، ﻫﻤﺪان .

آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺗﻤﺪن و ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي آن از ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺗﺎ دوﻟﺖ ﻣﺎد ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﻬﺮ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﻴﺰ از ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي ﺗﺠﺎرب ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد.

خصوصیات مشترک جامعه باستان وسنتی ایران

ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻧﻴﺎزﺑﻪ آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ را اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﻋﺪم ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﺻﻨﻌﺖ از ﻛﺸﺎورزي.

ﻓﺮد ﺑﺼﻮرت ﺟﺰﻳﻲ ازﺟﺎﻣﻌﻪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ.

دوﻟﺖ ﻋﻠﺖ وﺟﻮدي ﺧﻮﻳﺶ را ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺠﺎد اﻣﻨﻴﺖ و ﺧﺪﻣﺎت آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﻋﺪم ﺗﺪاوم درﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ.

دوره های شهر سازی  

در اﻳﺮان ﺳﻪ دورهي ﻣﻬﻢ و ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد:

ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم

ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم (ﺗﺎ دوره ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ)

ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻌﺎﺻﺮ (از ﻗﺎﺟﺎر ﺗﺎ 1357)

شهرسازی در دوره مادها

نمونه چند صفحه از مقاله شهرسازی در دوره مادها

انواع شهرسازی ایران قبل از اسلام

ﺷﻴﻮه ي ﭘﺎرﺳﻲ: ﺗﻤﺪن ﻣﺎدﻫﺎ و ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن

ﺷﻴﻮه ي ﭘﺎرﺳﻲ ﻫﻠﻨﻲ: ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﻠﻪي اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻪ اﻳﺮان ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از دوﻟﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻳﻮﻧﺎن و ﺷﻬﺮ ﻗﺪرتﻫﺎي اﻳﺮان آن زﻣﺎن.

ﺷﻴﻮه ي ﭘﺎرﺗﻲ:  دورهي اﺷﻜﺎﻧﻴﺎن و ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن آرﻳﺎﻳﻲﻫﺎ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻛﻮهﻫﺎي زاﮔﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﺟﻨﻮب درﻳﺎي ﺧﺰر ﺑﻪ ﺟﻨﻮب اﻳﺮان ﻣﻲآﻳﻨﺪ. شهرسازی در دوره مادها

زﻣﺎنبندی پادشاهی ماد

ﻣﺎدﻫﺎ (727 ق.م-  550 ق.م)

وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻬﻢ  

727 ق . م : آﻏﺎز ﺣﻜﻮﻣﺖ “دﻳﺎﻛﻮ” و اﺗﺤﺎد ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻣﺎد

ﺗﺠﺎوزﻫﺎي آﺷﻮر ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺎد

ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺳﺎرﮔﻮن دوم آﺷﻮري

ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﺳﻜﻴﺘﻬﺎ وﺷﻜﺴﺖ ﻣﺎدﻫﺎ

673 ق . م : ﻗﻴﺎم ﺧﺸﺘﺮﻳﺘﻪ و ﭘﻴﺪاﻳﺶ “ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻲ” ﻣﺎد

650 ق . م : ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻫﻮوﺧﺸﺘﺮه

610 – 615 : ﺑﻪ زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن درآوردن ﻣﺎﻧﻨﺎ

612 – 613 : ﺑﻪ زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن درآوردن ﺳﻜﺎﻫﺎ

612 : ﺳﻘﻮط ﻛﺎﻣﻞ آﺷﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺘﺤﺪان ﻣﺎدي

609 ق . م :  ﺑﻪ زﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎن درآوردن اورارﺗﻮ

ﺟﻨﮓ ﺑﺎ آﺷﻮرو ﺳﻘﻮط آﺷﻮر

585 ق . م : ﻣﺮگ ﻫﻮوﺧﺸﺘﺮه  و ﺑﻪ روي ﻛﺎرآﻣﺪن اژدﻫﺎك

550 ق . م : ﭘﺎﻳﺎن دوﻟﺖ ﻣﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻮروش ﻛﺒﻴﺮ

شهرسازی در دوره مادها

فهرست

مادها

دوره های شهر سازی

انواع شهرسازی ایران قبل از اسلام

زﻣﺎنبندی پادشاهی ماد

وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻬﻢ

مادها چه کسانی بودند؟

در کجا مستقر شدند؟

شهرسازی در دوره مادها

چگونه جامعه ای بودند؟

دولت در زمان آنها چگونه بود؟

وضعیت شهر نشینی چگونه بود؟

ﺷﻬﺮ ﻫﺎي ﺳﻮق اﻟﺠﻴﺸﻲ

ابنیه و شهرها

شارمادی

ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ

کتابشناسی