اقدامات یک معلم برای مدیریت کلاس

خود آگاهي يك معلم اقدامات یک معلم برای مدیریت کلاس

تعريف : خود آگاهي يعني شناخت كامل و دقيق از خود و شناخت درست از هدف و مسير و آگاهي كامل از مشكلات و تبعات آن .

ويژگي : يك معلم بايد خود آگاهي حقيقي و عمقي نسبت به هدف خود داشته باشد، زيرا منجر به آگاهي و شناخت او از جهان هستي و وظايف ومسئوليتي كه بر دوش او گذاشته شده، ميشود و بر اساس اين شناخت ها ، به عقيده ها و جبهه گيري هايي ميرسد وبراين اساس زندگي مي كند و مي ميرد و از سطح غرائز تا حد وظيفه بالا مي آيد و از بشر بودن به آدم بودن مي رسد و به حدي ميرسد كه بتواند به ديگران رشد دهد و آنان را تعليم و تربيت كند .

حضرت علي (ع ) مي فرمايد :

((كسي كه خود را رهبر مردم قرار داد ، بايد پيش از آن كه به تعليم ديگران بپردازد ، خود رابسازد ،و پيش از آن كه به گفتار تربيت كند با كردار تعليم دهد زيرا آن كس كه خود را تعليم دهد و ادب كند سزاوارتر به تعظيم است از آنكه ديگري را تعليم دهد و ادب بياموزد. ¹))

پس معلم بايد از عوامل رشدو انحطاط آگاه باشد ، دردها و درمان ها را بداند چون دردها جز كم كاري و يا پر كاري و يا افراط و تفريط يك استعداد نيست كسي كه ميخواهد دردهاي يك اندام را بشناسد بايد پيش از اجز اء و اين اندام، حد اعتدال هر يك را بايد بشناسد و طرز كار هر يك را بداند .

  در نتيجه آنكه ميخواهد خودش را بشناسد و رشد و تربيت دهد و مربي باشدلازم است که:

• بايد از تمام استعداد ها آگاهي داشته باشد.
• بايد ميدان كار اين استعداد ها را شناخته باشد.
• بايد به قانون هايي كه در اين ميدان و بر اين استعداد ها حاكمند احاطه داشته باشد .

خود آگاهي معلم از خود

يك معلم حقيقي كه معلم و مربي بودن را پذيرفته بايد بداند كه :

1 ـ هدفش از يك كار چيست ؟

2 ـ آيا به مشكلات راه واقف است يا خير؟

3 ـ آيا مي داند كه جامعه ي امروزه براي معلم حقيقي ارزش و بهائي قائل نيست ؟

4 ـ آيا ميداند كه ممكن است از بسياري از پيشرفت هاي ظاهر باز بماند ؟

5 ـ آيا خود را براي تحمل انواع آزار و اذيت روحي آماده كرده است يا خير ؟

حضرت علي (عليه السلام) در باب بي توجهي به بدي  بدكاران ميفرمايند : ((خود را به بي خبري نماياندن و چشم پوشي، از بهترين كارهاي بزرگواران است ¹))

خود آگاهي روحي و رواني

ـ داشتن حس وظيفه شناسي به عنوان يك معلم .

ـ شناخت عميق از رشد و توسعه انسان .

ـ داشتن علاقه به دانش آموزان .

ـ دارا بودن دانش عمومي گسترده.

خود آگاهي در زمينه شغلي

ـ معلمي نياز به توانايي و صرف انرژي فراواني دارد.

ـ معلم بايد جامعه شناس باشد كه با شناخت مقتضيات زمان دانش آموزان را براي ورود به جامعه آماده كند.

ـ معلم بايد روانشناس باشد كه با درك نياز هاي روحي و مسائل رواني دانش آموز، را به عنوان فردي از نظر روحي و رواني سالم تحويل جامعه دهد .

ظاهر

يكي از عواملي كه بسيار حائز اهميت است صورت ظاهري از حيث قيافه و لباس است زيرا يكي از رموز موفقيت معلم در امر تعليم و تربيت آراستگي ظاهري است كه در بالابردن شخصيت معلم بسيار موثر است . معلم با ظاهري آراسته و تميز توجه شاگردان را به خود جلب ميكند و به ارزش و اهميت خود مي افزايد حضرت علي (علیه السلام) مي فرمايند :

((    هَلََُكَ اَمَر وَلَم عَرَفَ قَدرَه ))،(( نابود شد كسي كه ارزش خود را ندانست ¹ ))

ظاهر معلم داراي پيام هاي صوتي است كه به دانش آموزان منتقل مي شود و آنها را تحت تاثير قرار مي دهد .

طرز پوشش صحيح در معلمان احساس اقتدار و توانمندي را در آنها بوجود ميآورد و معلم شانش بيشتري در بدست آوردن انضباط درس و يك تدريس اثر بخش دارد تا يك معلم ژوليده و نامرتب .

البته نبايد از اين نكته غفلت كرد كه بايد بدور از تجملات باشد، يعني نبايد پوشيدن لباس هاي مارك دار خيره كننده ، شيك وگران قيمت باشد كه برازنده و شايسته مقام معلمي نيست.

چراكه تبعات سوئي را به همراه دارد لازم است  در هر زمينه اي طبق آيات و روايات ما بايد از افراط وتفريط پرهيز كرد بلكه بايد ميانه رو بود يعني نه آنچنان شيك و اسراف كار و نه چنان لباس هاي كهنه ومندرس كه به همان اكتفا كند.

حضرت امير (عليه السلام) در اين بيان مي فرمايند : (( اي زياد ! از اسراف بپرهيز و ميانه روي را برگزين از امروز ،به فكر فردا باش و از اموال دنيا به اداره كفاف خويش نگهدار و زيادي رابراي روز نيازمنديت و در آخرت پيش فرست ² ))

و در جاي ديگر مي فرمايند :

(( بخشنده باش اما زياده روي نكن در زندگي حسابگر باش اما سخت گير مباش ³ ))

معلمين گرامي باید توجه داشته باشند كه در طرز لباس پوشيدن خود الگويي براي دانش آموزانشان است . ليكن معلم مجاز به پويشيدن لباس هاي تنگ و چسبان و فاقد حيا و عفت در محيط آموزشي نمي باشند در باب حيا امير المونيني (ع) مي فرمايند : اقدامات یک معلم برای مدیریت کلاس

(( آن كس كه لباس حيا بپوشد كسي عيب او نبيند ¹ ))

اين نظافت همان است كه به طور مستمر و همه روزه ويا هفتگي به آن توجه مي شود ، از قبيل: پو شیدن جامه هاي نظيف ، شست و شوي دست و صورت ، حمام رفتن ، ناخن گرفتن ، مسواك زدند ، خوش بو كردن بدن و لباس به منظوره رفاه حال دوستان وهم كلاسي ، كوتاه كردم موي سر و غير آن كه براي شاداب كردن محيط انجام مي شود .

پرستيژ معلم

منظور از پرستيژ معلم همراه داشتن ابزار و و سايل آموزشي براي امر تعليم و تربيت كه به مدت ديدن پي به شغل وي ببريم و بتوانيم به راحتي تشخيص دهيم مثل ( كتاب ، دفت ، خودكار و…)

و همچنين استفاه از ابزار كمك آموزشي كه علاوه بر ايجاد جذابيت در تدريس براي دانش آموزان  ، معلمي علاقه مند كوشا وفعال براي ساير همكاران و مدير مدرسه معرفي خواهد نمود ابزار آموزشي الزاما وسايل گران قيمت كه ممكن است در دسترس نباشد نيستند بلكه وسايل وموادي ارزان و ساده مانند عكس، كتب ، مجلات و روزنامه و غيره نيز مفيد است .

فهرست مطالب

مقدمه

فصل اول :

اقسام معلم در تعلیم و تربیت

ارزش تعلیم و معلمی

معلم حقیقی

معلم قراردادی

فصل دوم :

خود آگاهی معلم

خود آگاهی از خود

خود آگاهی روحی – روانی

خود آگاهی در زمینه شغلی

فصل سوم :

اولین جلسه تدریس

اولین جلسه تدریس

فصل چهارم :

بایسته های ظاهری معلم

صفات ظاهری

پرستیژ معلم

فصل پنجم :

انواع تسلط معلم در کلاس درس

تسلط علمی

لزوم اطلاعات عمومی  معلم

اقراء

تسلط روحی – روانی

فصل ششم :

بایسته های گفتاری معلم

خود داری از جدل و ستیزه جویی

پرهیز از الفاز زشت و فحش و عبارات سخیف

پرهیز از تیکه کلام

ارتقاء قدرت سخن وری و فن بیان

سخن وری انطباق با معنا

صدای متعادل

فصل هفتم :

بایسته های رفتاری معلم

صبور و پر حوصله باشد

مؤدب و با تربیت باشد

مهربان و دلسوز باشد

راز نگه دار باشد

با تعصب و تحلیل برخورد نکند

یک رو و صادق باشد

اسلام شناس و آگاه به معارف باشد

مخاطب را نه حق مطلق بداند نه باطل مطلق

از تمام فرمولها به اندازه استفاده کند

روانشناس و روحیه شناس باشد

تیک رفتاری نداشته باشد

فصل هشتم :

بررسی انواع شاگردان

شاگرد درسخوان ، منظم و مؤدب

شاگرد درسخوان ، علاقمند ، کم حافظه

شاگرد درسخوان شلوغ اقدامات یک معلم برای مدیریت کلاس

شاگرد درسخوان ، منظم ، مغرور

شاگرد نه درسخوان ، نه علاقه مند نه با تربیت

فصل نهم :

اشتباهات و خطاهای یک شاگرد

اشتباهات و خطاهای یک شاگرد

فصل دهم  :

تشویق

تعریف

شیوه های تشویق

محاسن تشویق

معایب تشویق

نکات تشویق

نکاتی در مورد دادن جایزه

فصل یازدهم :

تنبیه

اهداف و مقاصد تنبیه

اصول و شرایط تنبیه

شیوه های تنبیه

متدها

فرجام سخن

فهرست منابع