روش های ساخت و تولید چرخ دنده

معرفي، محاسبات و ساخت چرخ دنده  

در كارخانجات سازنده ماشين آلات صنعتي چرخ دنده ها را برحسبموارد استعمالشان با نوع مختلف زير تهيه نموده و در دسترس سايرين قرارمي دهند. روش های ساخت و تولید چرخ دنده

الف: انواع مختلف چرخ دنده به قرار زير است.

1ـ دنده هاي شانه اي

ساخت اين نوع  دندهها معمولاً براي دستگاههائي ساخته  ميشوند كه بخواهند حركت دوراني را به حركت مستقيم تبديل نمايند.

چرخ دنده هاي ساده 

از اين چرخ دنده ها براي انتقال حركت در محورهاي موازي استفادهمي گردد دنده هاي اين نوع چرخ دنده ها موازي محور چرخ دنده بوده و برروي محيط استوانه اي ايجاد مي گردد.

هنگام كار در چرخ دنده هاي ساده روي محورهاي موازي جهت حركت يكي از چرخ  دندهها خلاف جهت حركت چرخ دنده ديگري مي باشد.

این متن تنها برای نمونه است برای مشاهده مقاله کامل باید آن را دانلود بفرمایید.

 

مواد استعمال چرخ  دندهها 

بطور كلي از چرخ دنده ها مي توان بعنوان عامل مهم صنعتي در كليه امور و دستگاههاي عظيم صنعتي و كشاورزي استفاده نمود. كه از آن جمله مي توان دستگاههاي زير را نام برد.

1ـ كلية ماشينهاي فلزتراشي و ابزار سازي از قبيل ماشينهاي تراش ـ صفحه تراش ساخت (افقي و دروازه اي) ـ ماشينهاي فرز (افقي ـ عمودي ـ يونيورسال) ـ ماشينهاي مته ـ ماشينهاي سنگزني ـ (كف سائي  ـ ميللنگسنگ زني ـ گردسائي ـ ابزار تيركني)

2ـ كلية وسائط نقليه ـ اتوبوسها ـ كاميونها ـ خودروهاي كوچك.

3ـ انواع تراكتورها ـ تراكتورهاي كشاورزي ـ    خاكبرداري ـ ماشينهاي جاده سازي.

4ـ دستگاههاي بالا برنده ـ ماشينهاي نيرو (توربينها و جرثقيلها)

5ـ ماشينهاي غلطك كاري ـ ماشينهاي پرس لنگ دار ـ پرسهاي هيدروليكي.

6ـ وسائل مورد استفاده نيروي دريائي و نيروهاي زميني و هواپيماهاي مسافربري و جنگي.

7ـ از چرخ دنده ها يكي از وسائل ضروري در امر صنعت  ميباشند كه اهميت روزافزون آن ممالك شرقي جهان را بر آن داشته است تا در ساختن و تهيه آن دقت زيادي مبذول دارند.

 

جنس چرخ دنده ها 

معمولاً فلزاتي در ساختن چرخ دنده بايد مورد استفاده قرار گيرد كه بسادگي با ماشينهاي ابزار قابل تراش بوده و بتوان آنها را بفرمهاي خواسته شده در آورد و از طرفي بايد قدرت و استقامت كافي در برابر نيروهاي خارجي را داشته باشد. براي انتخاب فلز جهت ساختن چرخ دنده بايد بنكات زير توجه داشت.

1ـ ابتداء بايد امكان لازم جهت ساخت مواد متشكله چرخ دنده ها را به ابعاد لازم فراهم نمود كه البته منظور روش های ساخت و تولید چرخ دنده در دسترس بودن دستگاههاي ريخته گري و ماشينهاي ابزار و كوره هاي آبكاري با تجهيزات  كامل جهت آبكاري چرخ دنده مي باشد.

 

مراحل ساخت چرخ دنده هاي مارپيچ 

براي اينكه بتوان  چرخدنده هاي مارپيچي را بطور صحيح تراشيده بايستي مراحل زير را رعايت نمود.

1ـ مانند چرخ دنده هاي ساده ابتدا محاسبات لازم را انجام دهيد.

2ـ قطر خارجي چرخ دنده و ساير ابعاد آنرا طبق محاسبات لازم با ماشينتراش جهت فرزكاري آماده نمائيد.

3ـ استوانه تراشيده شده را روي درن (محور) سوار نموده و آنگاه درن را بين دو مرغك سوار نمائيد.

4ـ سپس به ترتيب مانند شماره هاي 11 و 12  چرخ دندههاي ساده عمل نمائيد.

5ـ چرخ دنده هاي لازم جهت مارپيچ تراشي را روي دستگاه تقسيم و پيچ ميز ماشين سوار نمائيد.

6ـ ميز ماشين فرز را به اندازه زاويه تمايل (زاويه مارپيچ) منحرف نمايئد.

7ـ آنگاه به ترتيب مانند  شمارههاي 13 و 14 و 15 و 16 چرخ دنده هاي ساده عمل چرخ دنده تراشي را شروع كنيد.

8ـ براي آماده نمودن چرخ دنده جهت ايجاد دومين شيار مارپيچ بهتر است ابتدا كار را توسط حركت عمودي ميز ماشين فرز به اندازه ارتفاع كامل دنده پائين آورده و سپس ميز را موافق با جهت گردش تيغه فرز حركت دهيد (چون بعلت وجود لقي بين پيچ و مهره ميز ماشين فرز ممكن است تيغه فرز هنگام برگشت دقيقاً در روي شيار ايجاد شده حركت ننمايدكه باعث خرابي دنده گردد).

9ـ دو مرتبه چرخ دنده را باندازه ارتفاع دنده بالا آورده و ضمن گردش تقسيم عمل تراش را مجداً شروع كنيد البته بهتر است ارتفاع دنده را در چند مرحله كامل نمود يعني ابتدا چرخ دنده را با يك ارتفاع كمي محيط آن را كاملاً ترايد و براي دومين بار ميز ماشين را به اندازه اي كه لازم باشد بالا آورده باز هم عمل را مثل قبل ادامه دهد اگر چرخ دنده از آهن يا فولاد باشد بجاي دوبار بهتر است 3 حتي 4 مرتبه چرخ دنده را تراشيد.

فهرست مطالب

معرفی ، محاسبات و ساخت چرخ دنده 1

چرخ دنده‌هاي ساده 2

چرخ‌دنده‌هاي ساده داخلي.. 3

چرخ‌دنده‌هاي مارپيچي.. 3

چرخ‌دنده‌هاي مخروطي.. 4

چرخ‌دنده‌هاي حلزوني.. 4

چرخ‌دنده‌هاي جناقي.. 6

مواد استعمال چرخ دنده‌ها 6

جنس چرخ‌دنده‌ها 8

فولادهاي ريخته‌گي.. 10

فولادهاي آلياژي.. 10

فولادهاي نيكل و كرم‌دار. 11

فولادهاي نيكل كرم‌دار هوائي.. 12

دور آلومين. 12

چدن. 13

چرخ‌دنده‌هاي غير فلزي.. 14

برنز. 15

ساخت چرخدنده 16

دندانه هاي سيکلوئيدي: 18

انواع گامهاي داندانه ها 19

روشهاي توليد: 20

ساخت چرخ‌دنده‌ها به طريق ريخته‌گري.. 20

تهيه چرخ دنده از طريق شكستن. 21

تهيه چرخ دنده از طريق پرس (منگنه) 21

تهيه چرخ دنده‌ها از طريق عمليات براده برداري.. 22

تراشيدن چرخ دنده‌ها با ماشين صفحه تراش و كله‌زني.. 22

تراشيدن چرخ دنده با ماشين كله‌زني.. 24

سنگ زدن چرخ دنده‌ها با ماشين سنگ… 25

تراشيدن چرخ دنده با ماشينهاي فرز. 26

تهيه چرخ دنده‌هاي ساده بطريقه غلطكي.. 27

تهيه چرخ‌دنده‌ها از طريق مستقيم. 29

طرز تراشيدن دنده‌هاي شانه‌اي.. 30

ترتيب و مراحل ساخت چرخ‌دنده‌هاي ساده 30

محاسبه چرخ‌دنده‌هاي اينچي ساده 33

تعريف چرخ‌دنده‌هاي اينچي.. 33

محاسبه چرخ‌دنده‌هاي مارپيچي.. 35

چرخ‌دنده‌هاي مارپيچي براي محورهاي متنافر. 37

چرخ‌دنده‌هاي مارپيچي براي محورهاي متنافر. 38

طرز تراشيدن و محاسبه چرخ‌دنده‌هاي مارپيچي.. 38

براي تراشيدن چرخ‌دنده‌هاي مارپيچ نكات زير را بايد رعايت نمود. 39

مراحل ساخت چرخ‌دنده‌هاي مارپيچ.. 45

ساخت دنده‌هاي شانه‌اي كج.. 48

محاسبات كلي چرخ‌دنده‌هاي مخروطي.. 49

فرم‌دهنده‌ها 49

تيغ فرز. 50

توليد يا ژنراسيون دنده شانه اي.. 51

هابينگ… 51

توليد يا ژنراسيون نده شانه اي از دندانه ها اينوليوت.. 52

روش کله زني.. 53

روشهاي پرداخت چرخدنده 54

پرداخت چرخدنده بروش شيوينگ… 55

روش هنن کاري 55

لپن کاري.. 56

برنيشينگ 57

ظرفيت خنثي دندانه هاي چرخدنده ساده 57

ضرايب فرم يا لويس براي دندانه هاي چرخدنده ساده 58

بار حد براي استهلاک… 60

بارديناميکي.. 60

اشتباهات موجود در چرخدنده ها 61

مواد چرخدنده ها 63

سخت کاري عميق. 64

کربوريزه کردن(کرن دادن ) و سخت کردن سطح ماده 65

نيتره کردن (نيتروژن دادن) 66

سختکاري بروش القائي و شعله. 66

گسيختگيهاي معمول در چرخدنده 67

شکستن دندانه. 68

حفره زدن 69

خط خوردن دندانه ها 69

روانکاري و سوار کاري چرخدنده ها 70

روش های ساخت و تولید چرخ دنده

اندازه گذاري چرخدنده ها 75

آندرکاتينگ در دندانه هاي چرخدنده Undercutting in Gear Teeth. 76

چرخدنده هاي با ارتفاع سردندانه طويل و کوتاه : 79

چرخدنده هاي داخلي يا حلقوي : 79

نسبتهاي سرعت در سيستمهاي چرخدنده اي : 81

چرخدنده هاي مخروطي.. 81

حلزوني و مارپيچي.. 81

چرخدنده هاي حلزوني: 82