کیفیت آموزش و پرورش به چه عواملی وابسته است؟

  گرايش به مشارکت و همکارى در خدمات آموزش و پرورش

مشارکت و همکارى در خدمات آموزش و پرورش، امرى است حياتى که در مجامع بين‌المللى برنامه‌ريزى با اهميت خاصى تلقى مى‌شود. (نصيري، حمزه علي،1382)در برنامه‌ريز‌ى‌هاى آموزشى سه دورهٔ اخير کشور ما نيز گرايش سالمى در اين زمينه ظاهر شده است که از جمله مظاهر آن مى‌توان موارد زير را برشمرد: کیفیت آموزش و پرورش به چه عواملی وابسته است؟

– استانى شدن و تدابير ديگرى که براى عدم تمرکز تصميم‌گيرى و مديريت آموزش و پرورش اتخاذ شده است.

– تشکيل هيئت‌هاى امناءِ مؤسسات عالى آموزش و افزايش قابل توجه اختيارات و آزادى عمل مؤسسات مزبور.

– مشارکت فعال سازمان‌هاى مختلف دولتى از قبيل وزارت کار و امور اجتماعي، وزارت اقتصاد، وزارت تعاون و امور روستاها، ارتش، سازمان راديو و تلويزيون، کميتهٔ ملى پيکار با بى‌سوادي، و صاحبان صنايع و بخش خصوصى در خدمات مختلف آموزشي، به‌خصوص از نظر تعليمات فنى و حرفه‌اى و هم‌چنين پيکار با بى‌سواد. (نفيسي،عبدالحسين،1376)

  توجه به ساخت آموزش و پرورش

يکى از مبانى برنامه‌ريزى آموزش و پرورش اين است که موانع و محدوديت‌ها و تنگناهايى که بر سر راه پيشرفت قرار دارد بررسى شود، و تدابيرى براى از ميان برداشتن آنها اتخاذ گردد. در برنامه چهارم، طليعه اين نوع برداشت در سطح وسيع کشورى به چشم مى‌خورد. از جمله تنگناهاى اساسى توسعهٔ آموزش و پرورش ايران، در گذشته، ساخت ادارى مدارس و وزارت فرهنگ قديم، و نظام تقليدى و وارداتى آموزش و پرورش بوده است. (نفيسي،عبدالحسين،1376) در برنامه‌ريزى‌هاى سه دوره اخير، براى رفع نارسايى‌هاى تشکيلاتى و سازمان و اصلاح ساخت و نظام آموزش و پرورش، اقداماتى پيش‌بينى شده و به‌تدريج پياده شده است که نمونه‌هاى زير از آن جمله هستند:

  توجه به کيفيت آموزش و پرورش

در مجموع، برنامه‌ريزى‌هاى آموزش و پرورش تا کنون به رشد بازوى کميتى بيشتر پرداخته است تا به تقويت بازوى کيفيتي. اگر به آماج اجرائى طرح‌هاى آموزشى نگاه کنيم، جلوه‌هاى رشد کميتى را به روشنى مى‌بينيم. صحبت‌ها از رقم و عدد است، و ملاک‌هاى پيشرف بر اساس افزايش‌هاى کميتى تعيين شده است. ولى چنين به‌نظر مى‌رسد که بهبود کيفيتى نيز به‌تدريج در ميدان عمل وارد مى‌شود.

برنامه‌هاى چهارم و پنجم، هر دو در اين زمينه تأکيد‌هايى کرده‌اند و قدم‌هايى برداشته‌اند.

الف ) برخی از راهکارهای کیفیت بخشی به امور آموزشی در مدرسه

    1- توجه به فضای فیزیکی درمدرسه درهمه ابعاد«از جمله میز ونیمکت مناسب،رنگ کلاسها،تخته سیاه،گچ تحریر مرغوب و…»

    2- روابط انسانی مطلوب بین کارکنان ودانش آموزان واولیا باهدایت و رهبری دلسوزانه مدیر با عنوان کارگردان اصلی در مدرسه

    3- ارتباط و تعامل دوسویه بین دانش آموزان به عنوان عنصر اصلی و محوری در تعلیم و تربیت

تمركز  فكري سازگار و انسان گرايانه در محيط يادگيري

   ويليام گلاسر در كتاب “كيفيت معلم مدرسه” تفسير و توضيح جالبي از اصول مديريت كيفيت جامع در قالب پيشنهادي براي محيط يادگيري خلاق ارائه داده است.

او شش شرط را براي كيفيت كار مدرسه در نظر گرفته است:

1- حاكميت جوي حمايتي و دوستانه در محيط يادگيري.

2- هدايت دانش آموزان به انجام دادن كار مفيد. کیفیت آموزش و پرورش به چه عواملی وابسته است؟

3- لزوم توجه به دانش آموزان تا بهترين كاري را كه مي‌توانند، انجام دهند.

4- دعوت از دانش آموزان به منظور ارزش يابي و بهبود كار شخصي خودشان.

5- احساس مفيد بودن در كار.

6- احساس مخرب نبودن كار.

پياده كردن مديريت كيفيت جامع در مدرسه مستلزم توجه به موارد زير است:

تصميم بگيريم كه آموزش و پرورش را با كيفيتي عرضه كنيم كه زمينه‌ي موفقيت كودكان فردا را فراهم نمايد. اين تصميم بايد براساس نظرات افراد خبره و رهبران در داخل و خارج سيستم مورد نظر باشد. و چنانچه فرصتي پيش آيد شامل همه افراد مي شود. مديريت كيفيت تنها زماني موفق خواهد شد كه همه افراد در سطوح مختلف به آن متعهد بوده و در فرآيندهاي آن مشاركت داشته باشند. کیفیت آموزش و پرورش به چه عواملی وابسته است؟

1-تعيين هدفهاي ارزيابي آموزشي

2-انتخاب ملاك‌هاي ارزيابي آموزشي

3-تعيين نشانگرهاي تحقق هدف ها

4-گردآوري داده‌هاي مورد نياز

5-مشخص كردن چهارچوب قضاوت