نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن

مقدمه

عرصه‌ی اندیشه‌ی انقلاب اسلامی، عرصه‌ی تولید گفتمان و واژگان سیاسی متناسب با شرایط روز است؛ واژگانی که هرکدام به تنهایی می تواند سیاست یا راهبردی مهم در عرصه سیاست داخلی یا خارجی کشور قلمداد شود. نظام جمهوری اسلامی ایران با رهبری هوشمندانه و حکیمانه حضرت آیت الله خامنه ای حفظه الله همواره توانسته از پیچ های تاریک و خطرناک تاریخ به سلامت عبور کند، رهنمودها و نصیحت های پدرانه ای که مانند چراغی، نظام جمهوری اسلامی ایران را از سقوط در پرتگاه یا جاده های زیبا اما منحرف نجات داده است.

مقام معظم رهبری در جمع پیشکسوتان و فرماندهان سپاه پاسداران تعبیری را به کار بردند که توجه بسیاری را به خود جلب کرد که آن همان “نرمش قهرمانانه” در عرصه دیپلماتیک بود.

که تحلیل‌ها و تفسیرهای متعددی از بیانات رهبر معظم انقلاب شده است، ما نیز دراین پژوهش مایل هستیم به تبیین این کلید واژه و همچنین کالبد شکافی و ترسیم این موضوع در برهه هایی از تاریخ از جمله تاریخ اسلام، تاریخ معاصر بپردازیم.

 نرمش قهرمانانه از نگاه قرآن

قرآن، مستکبر را دشمن خدا می خواند مثلا در سوره ممتحنه در اولین آیه قرآن می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا لاتتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء (یا)  تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءكُم مِّنَ الْحَقِّ» (2) این کفر به معنای کفر اعتقادی نیست بلکه یعنی اصلا به این حق شما باور ندارند و حتی حقی برای شما قائل نیستند. نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن

در کل قرآن کریم از استکبار به طاغوت یاد می کند و می فرماید رسیدن به توحید بدون اجتناب از طاغوت میسر نیست «و من یکفر بالطاغوت…» (3).

می فرماید هرکس کفر به طاغوت و ایمان به خدا داشته باشد «فقد استمسک بالعروة الوثقی» به دستگیره محکمی چسبیده که « لاانفصامِ لها » دیگر گسستنی نیست و یا بنا برآیه «وَإِن جَنَحُواْ لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ * وَإِن یُرِیدُواْ أَن یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللّهُ هُوَ الَّذِیَ أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ» (4)بنا به آیات فوق، شاید بتوان این گونه استنباط کرد که اگر یقینی بر وجود خدعه و فریب در پیشنهاد دشمن وجود نداشته باشد، تکلیف رهبر مسلمین، نرمش در مقابل پیشنهاد آنان است.

البته اگر به یقین شواهدی دال بر نیرنگ و فریب در این پیشنهاد دیده شد قطعا ماجرا متفاوت خواهد بود، همچنین در آیه «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ …» قرآن دستور بر تجهیز مسلمین و تقویت ساخت درونی و بنیه دفاعی می دهد و پس از آن بر پذیرش درخواست صلح دستور می دهد.

برای مطالعه ادامه این بخش از مقاله لطفا آن را دانلود بفرمایید.

نرمش قهرمانانه از نگاه امام خامنه ای (مدظله العالی)

برای فهم دقیق و صحیح این کلیدواژه، باید به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله‌ العالی) توجه و تمرکز کنیم؛ زیرا تبیین و واکاوی این موضوع فقط و فقط در اندیشه‌ی معظم‌له ممکن است. با توجه به بیانات معظم‌له، نرمش قهرمانانه را چنین می‌توان تبیین کرد:

ایشان در این باره، در ملاقات اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمودند: ما مخالف باحرکت‌های صحیح و منطقی دیپلماسی هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسی، چه در عالم سیاست‌های داخلی. بنده معتقد به همان چیزی هستم که سال‌ها پیش اسم‌گذاری شد نرمش قهرمانانه؛ نرمش در یک جاهایی بسیار لازم است، بسیار خوب است؛ عیبی ندارد، اما این کشتی‌گیری که دارد با حریف خودش کشتی می‌گیرد و یک جاهایی به دلیل فنی، نرمشی نشان می‌دهد، فراموش نکند که طرفش کیست؛ فراموش نکند که مشغول چه کاری است؛ این شرط اصلی است؛ بفهمند که دارند چه‌ کار می‌کنند، بدانند که با چه کسی مواجه‌اند، با چه کسی طرف‌اند، آماج حمله‌ی طرف آن‌ها کجای مسأله است؛ این را توجه داشته باشند. (6)

مقام معظم رهبری همچنین در سال های پیشین نیز این عبارت را بکار بردند. نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن

ایشان در ملاقات اهالی دیپلماسی خارجی، فرمودند: عرصه سیاست خارجى میدان نرمش‌هاى قهرمانانه است. (7)

همچنین در دیدار با اعضای مجلس خبرگان در شهریور سال 92 فرمودند: در این سال‌ها جبهه‌بندى‌هاى منطقه‌اى و جهانى هم آشکار شده. البتّه نرمش و انعطاف و مانور هنرمندانه و قهرمانانه در همه‌ عرصه‌هاى سیاسى، یک کار مطلوب و مورد قبولى است. (8)

برای مطالعه ادامه این بخش از مقاله لطفا آن را دانلود بفرمایید.

نرمش قهرمانانه در تاریخ اسلام

صلح حدیبیه در زمان پیامبر

صلح حدیبیه پیمانی است که حضرت محمد پیامبر اسلام صلوات الله علیه و پیروان او از مدینه با بت‌پرستان قریش بستند. این پیمان در سال ۶۲۸ پس از میلاد برابر با سال ششم هجری بسته شد. قریش بزرگ‌ترین و اصلی ترین دشمن پیامبر، تمام سعی خویش را در مخالفت با پیامبر به کار برده بود اما  مشخص شده بود قریش دیگر توان وارد ساختن ضربه اساسی به مدینه را ندارد. پیامبر با بسیاری از قبایل منطقه نیز ارتباط برقرار نموده بود و باید به نقاط دوردست‌تر می پرداخت. لحن نامه‌هایی که پیامبر به سران کشور‌ها نوشتند لحن قاطعی بود.

این لحن، آمادگی برای هرگونه خطر احتمالی را می‌طلبید و پیامبر باید از قبل چنین آمادگی را فراهم می ساخت. پیامبر دریافته بود که برای پرداختن به خارج از شبه جزیره، می‌بایستی در منطقه ثبات حکم فرما شود و دیگر منازعی در منطقه نداشته باشد.نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن

لازمه پرداختن به خارج، حضور بلامنازع در منطقه بود و برای اینکار یا باید دشمن مقهور می شد و یا اینکه خاطرجمع شود که دیگر ازناحیه آنها مزاحمتی ایجاد نخواهد شد. بدین سبب پیامبر با حرکت به سوی مکه و نمایشی از قدرت را طرح ریزی می کند، مانوری که منجر به صلح حدیبیه شد[1]. پس از صلح بود که پیامبر توانستند با خاطری آسوده به سراغ یهودیان رفته و قلعه‌های خیبر را فتح نمایند. پس از صلح بود که پیامبر طی نامه‌هایی به سران قدرت های بزرگ وقت، آنان را با لحنی قاطع به اسلام دعوت نمایند. پس از صلح بود که پیامبر سپاهی عظیم را به سرحدات روم فرستادند. پس از صلح بود که جمع کثیری به اسلام گرویده و مسلمان شدندوسرانجام پس از صلح بود که مکه فتح شد.

برای مطالعه ادامه این بخش از مقاله لطفا آن را دانلود بفرمایید.

صلح امام حسن مجتبی (ع)

یکی از حوادث مهم در تاریخ سیاسی زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام ، صلحی بود که ایشان با معاویه انجام دادند. این حادثه که از جهاتی تلخ و از جهاتی شیرین بود، برای جامعه ی اسلامی دارای درس ها و نکات آموزنده ی فراوانی است. صلح امام حسن مجتبی علیه السلام در شرایطی روی داد که دشمن توانسته بود با قدرت ارعاب و تطمیع ، نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن اطرافیان امام را بفریبد و قدرت جنگ را از ایشان سلب کند به گونه ای که نه تنها سپاه قابل توجهی برای امام باقی نمانده بود بلکه برخی از سپاهیان حضرت در صدد بودند که امام را به دشمن تحویل دهند و عده ای به جان امام سوء قصد کردند.  نرمش قهرمانانه در نگاه قرآن

برای مطالعه ادامه این مقاله لطفا آن را دانلود بفرمایید.