کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی

در ایستگاه آتش‌نشانی احراز «زمان مجاز اعزام به ماموریت» كه عبارت است از «زمان دسترسی كاركنان عملیاتی به وسایل نقلیه عملیاتی به علاوه زمان لازم برای خروج وسایل مذكور از ایستگاه» كه پس از اعلام عملیات برابر 30 ثانیه تعیین شده است، مهمترین راهبرد طراحی محسوب می‌گردد. بدین ترتیب سازمان‌دهی فضایی ایستگاه باید براساس احراز زمان مذكور صورت گیرد و سایر عوامل مهم و موثر در طراحی براین اساس مورد ملاحظه قرار گیرند. کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی

احراز «زمان مجاز اعزام به ماموریت» همواره و در همه حال باید با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی در طراحی همراه باشد كه امنیت كامل كاركنان عملیاتی را كه با شتاب و سرعت بالا در زمان مذكور به فعالیت مشغول‏اند، تضمین كند و آسیب دیدگی‌ها و حوادث معمول و متداول در حین فعالیت را به حداقل ممكن برساند.

 ورودی، نما و حجم ساختمان و سایر عناصر ایستگاه باید به گونه‌ای مكان یابی و طراحی گردند كه رهگذران و وسایل نقلیه عبوری به آسانی و به سهولت قادر به تشخیص، دسترسی و ارتباط با آن باشند.

 محوطه مقابل ساختمان كه با درختان و گیاهان آرایش می‌شود باید به طریقی باشد كه مانع عملیات، دید و حركت سریع و پرشتاب وسایل نقلیه عملیاتی نگردد.

بخش عملیاتی ساختمان ایستگاه نباید بیش از دو طبقه ارتفاع داشته باشد.

 در صورت استفاده مشترك از یك فضا برای بیش از یك عملكرد، باید توجه داشت كه عملكردهای مذكور با یكدیگر همخوانی داشته باشند باعث ایجاد اختلال در كار یكدیگر نشوند.

 جز در شرایط ویژه، ورود مستقیم و بدون حدفاصل وسایل نقلیه عملیاتی از ایستگاه به جاده یا هر نوع شبكه حركتی دیگر مجاز نیست.

 اختلاف نور و روشنایی فضای بیرون و درون ساختمان نباید به اندازه‌ای باشد كه باعث ایجاد اختلال در دید شود.

لازم است كلیه چراغ‌های ضروری ایستگاه همزمان با اعلام عملیات در شب به طور خودكار روشن و درب‌های آشیانه نیز باز شوند.

ساختمان اصلی ایستگاه

 اتاق مخابرات

ارتباط ستاد فرماندهی ایستگاه‌های آتش‌نشانی با ایستگاه‌هایی كه باید جهت عملیات نیرو اعزام كنند از طریق دستگاه بی‌سیم صورت می‌گیرد. از این‌رو در كلیه ایستگاه‌های آتش‌نشانی برای این منظور فضایی تحت عنوان اتاق مخابرات در نظر گرفته می‌شود.

موقعیت مكانی اتاق مخابرات باید نسبت به خروجی آشیانه و خروجی ایستگاه به گونه‌ای باشد كه ضمن دادن اطلاعات مربوط به مقصد عملیات، بر خروج مطمئن وسایل نقلیه عملیاتی از آشیانه و محوطه ایستگاه نظارت داشته باشد. در ایستگاه‌هایی كه خروجی آشیانه و ایستگاه، یك فضای واحد است، باید دید مناسب نسبت به این فضای واحد تامین گردد. در صورت مجاورت اتاق مخابرات با شبكه‌های حركتی مجاور ایستگاه می‌توان به عنوان اتاق اطلاعات (دریافت خبر از مراجعان و راهنمایی آنها) نیز استفاده كرد.

2-1-1- اتاق مخابرات جهت ایجاد امكان شنیدن كامل باید عایق‌بندی صوتی شده باشد.

2-1-2- اتاق باید به گونه‌ای طراحی و مكان یابی شود كه از دید كامل به شبكه حركتی مجاور ایستگاه، خروجی آشیانه‌ها و ورودی ایستگاه برخوردار باشد و ورود و خروج كلیه افراد به ساختمان را زیرنظر داشته باشد و كنترل كند. کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی

2-1-3- قسمت جلو و بالای این محل باید شیشه‏ای باشد و شیشه طوری نصب گردد كه شخص بتواند دیدی با زاویه 180 درجه داشته باشد.

2-1-4- این اتاق باید از مصالح ضد حریق ساخته شده باشد تا از كلیه زیان‌های تخریب كننده ناشی از حریق كه باعث ایجاد اختلال در دستگاه‌های هشدار دهنده می‌شود در امان باشد.

2-1-5- در اتاق مخابرات می‏باید فضای لازم جهت نصب جداول و نقشه‌های ضروری برروی دیوار پیش‌بینی شده باشد.

2-1-6- برای كاركنان كشیك شب (در صورتی كه بیش از یك نفر باشند) باید یك تختخواب (ترجیحا تاشو) پیش‌بینی كرد.

2-1-7- اتاق باید دارای ارتباط و دسترسی مطلوب با آشیانه وسایل نقلیه باشد.

2-1-8- اتاق مخابرات باید در مقابل تابش اشعه خورشید و خیرگی ناشی از آن محافظت شده باشد.

2-1-9- سطح زیاد شیشه در اتاق مخابرات نباید باعث ایجاد اثر گلخانه ای و افزایش زیاد دمای فضای مذكور شود.

 بخش مدیریت و اداری

رئیس ایستگاه و كاركنان اداری یعنی كاركنان غیرعملیاتی در ایستگاه وظیفه رسیدگی به امور مدیریتی و اداری را در ساعات اداری به عهده دارند و حضور آنها برخلاف كاركنان عملیاتی محدود به ساعات مشخص و محدودی از روز است. به همین دلیل موقعیت مكانی اتاق رییس ایستگاه و بخش اداری باید خارج از محدوده فعالیت و مسیرهای حركتی كاركنان عملیاتی ایستگاه باشد.

2-2-1- موقعیت اتاق رییس ایستگاه و بخش اداری نسبت به ورودی ساختمان باید به گونه‌ای باشد كه مراجعان بدون عبور از فضاهای مورد استفاده و تردد كاركنان عملیاتی، امكان دسترسی به این فضاها را داشته باشند. کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی

2-2-2- موقعیت استقرار اتاق رییس ایستگاه باید به گونه‌ای باشد كه امكان بازدید مستمر از بخش‌های مختلف ایستگاه و نظارت برآنها وجود داشته باشد.

اتاق فرمانده

فرمانده ایستگاه آتش‌نشانی كه مسوولیت گروه‌های عملیاتی را به عهده دارد از نظر سازمانی بالاترین سمت عملیاتی در یك ایستگاه است. به همین دلیل باید فضای مستقل و معینی را به عنوان اتاق فرمانده در برنامه‌ریزی فضایی ایستگاه آتش‌نشانی جهت تمركز فعالیت‌های فرمانده – و در صورت لزوم معاون یا معاونان فرمانده – در نظر گرفت.

2-3-1- اتاق فرمانده ایستگاه باید به اتاق مخابرات، ارتباط و دسترسی سریع داشته باشد.

2-3-2- در اتاق فرمانده باید فضای كافی جهت تختخواب (ترجیحا تاشو)، میز كار و بایگانی پرونده‌ها پیش‌بینی شده باشد.

 آسایشگاه (استراحتگاه + فضاهای بهداشتی)

در طول 24 ساعت فعالیت كاركنان عملیاتی در ایستگاه در یك نوبت كاری، استراحتگاه مكانی است كه از آن بیشترین استفاده زمانی نسبت به سایر فضاها به عمل می‌آید. به طوری كه حدود یك سوم از زمان كاركنان حین استراحت شبانه درآن سپری می‌شود. آتش‌نشانان و امدادگران در زمان حضور در ایستگاه همواره در حال آماده‌باش كامل و در زمان عملیات همواره در معرض خطر و آسیب‌دیدگی جدی ناشی از حوادث مختلف هستند كه این موضوع موجب افزایش مضاعف فشار عصبی و روانی بر آنها می‏شود. اضطراب و تنش بسیار زیاد شغلی، ایجاد فضایی مناسب و مطبوع جهت استراحت كامل و بدون مزاحمت آنان ضروری می‌سازد. تامین چنین فضایی كاهش نسبی تنش و اضطراب و افزایش كیفیت كار را دربرخواهد داشت.

2-4-1- فضای رختكن، سرویس‌های بهداشتی، دوش‌ها و كمدخانه (جهت نگهداری لباس رسمی آتش‌نشان‌ها، پتو و بالش، لوازم شخصی و …) باید در مجاورت استراحتگاه باشند، ولی موقعیت آنها به گونه‌ای نباشد كه استفاده از آنها باعث ایجاد سروصدا و سلب آسایش كاركنان در حال استراحت گردد.

2-4-2- فضای استراحتگاه باید حتی‌الامكان از سكوت و آرامش كافی برخوردار باشد. لذا مجاورت این فضا با فضاهایی كه به واسطه عملكردشان مولد سروصدای مزاحم جهت استراحت كاركنان هستند، مجاز نیست.

2-4-3- موقعیت فضای استراحتگاه در ایستگاه باید به گونه‌ای انتخاب گردد كه سروصدای ناشی از كاربری‌های مجاور ایستگاه باعث ایجاد اختلال در استراحت كاركنان نگردد.

2-4-4- استفاده از تخت‌های دو طبقه در استراحتگاه مجاز نیست.

2-4-5- ابعاد و مساحت استراحتگاه باید براساس ابعاد و نحوه استقرار تخت‌ها و عرض راهروهای حدفاصل تخت ها به گونه‌ای تعیین شود كه در زمان اعلام عملیات فضای كافی و ایمن جهت دسترسی سریع كاركنان در حال استراحت بدون احتمال برخورد با سایر تخت‌ها و كاركنان تامین گردد.

2-4-6- استراحتگاه باید دارای دسترسی بسیار سریع و ایمن به آشیانه باشد.

نشیمن

فضای نشیمن پس از فضای استراحتگاه كه حدود یك سوم زمان كاركنان عملیاتی در هنگام استراحت شبانه در آن سپری می‌شود، دومین فضایی است كه بخش عمده‌ای از زمان كاركنان جهت تماشای تلویزیون، صحبت كردن، روزنامه‌خوانی، صرف چای و … در آن می‏گذرد. این فضا عموما در مجاورت غذاخوری و آشپزخانه پیش‌بینی می‌شود.

2-5-1- فضای نشیمن باید از عمق دید، چشم انداز و روشنایی طبیعی مطلوب و مناسبی برخوردار باشد.

2-5-2- این فضا باید حتی المقدور در برابر آلودگی صوتی محیط اطراف عایق‌بندی شده باشد.

2-5-3- طراحی فضای نشیمن باید براساس استقرار صندلی‏ها و راحتی‏ها در كنار دیوار و تامین فضای حركتی كافی از میان آنها كه حركت سریع و ایمن را در زمان اعلام عملیات مقدور سازد، انجام گیرد.

2-5-4- باز شدن درب فضاهای مجاور به فضای نشیمن به تعداد زیاد كه باعث كاهش جبهه‌های مناسب جهت استقرار صندلی‌ها و راحتی‌ها می‌گردد و با افزایش مسیرهای حركتی در این فضا و تبدیل آن به هال ارتباطی، عملكرد این فضا را مخدوش می‌سازد، مجاز نیست.

2-5-5- در طراحی فضای نشیمن، پیش‌بینی فضایی جهت استقرار تلویزیون كه در موقعیت دید مناسبی نسبت به راحتی‌ها و صندلی‌‌ها باشد و باعث اختلال در حركت افراد نگردد ضروری است .

2-5-6- لازم است نشیمن ارتباط و دسترسی مناسبی با آشپزخانه و غذاخوری داشته باشد.

 آشپزخانه

حضور یك شبانه روز كامل كاركنان عملیاتی در یك نوبت كاری در ایستگاه آتش‌نشانی پیش‌بینی فضاهای مرتبط با فعالیت‌های عادی روزانه را ضروری می‌سازد. صرف حداقل سه وعده غذای روزانه یعنی صبحانه، ناهار و شام ایجاب می‌كند كه فضایی با تمام امكانات لازم و كافی جهت نگهداری مواد غذایی، آماده‌سازی، پخت و پز، سرو و شستشو در نظر گرفته شود. هرچند این احتمال وجود دارد كه غذای كاركنان در مكانی خارج از ایستگاه تهیه گردد، ولیكن همواره باید احتمال‌های منطقی آتی را در نظر گرفت. به ویژه این احتمال كه در آینده طبخ غذا در مكان ایستگاه صورت گیرد. بنابراین پیش‌بینی یك آشپزخانه مجهز با امكان سرویس‌دهی بالا ضروری است.

2-6-1- موقعیت و طراحی آشپزخانه باید به‌گونه‌ای باشد كه باعث انتشار بوی غذا در فضای ایستگاه نگردد، همچنین از نور و تهویه طبیعی و مصنوعی مناسبی برخوردار باشد.

2-6-2- در آشپزخانه ایستگاه باید متناسب با ابعاد و كلاس ایستگاه، فضای كافی جهت اجاق گاز، سینك ظرفشویی، یخچال، انباری كوچك و كابینت در نظر گرفته شود.

2-6-3- در كفسازی، دیوارها و سقف آشپزخانه باید از مصالح قابل شستشو استفاده گردد.

2-6-4- آشپزخانه باید ارتباط و دسترسی مناسبی با غذاخوری و نشیمن داشته باشد.

غذاخوری

فضای غذاخوری با توجه به نوع و ابعاد ایستگاه و تعداد كاركنان یا سایر ملاحظات می‌تواند به صورت مشترك با فضای آشپزخانه مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به محدود بودن ساعات استفاده از این فضا به عنوان غذاخوری؛ در سایر اوقات می‌توان از آن جهت مطالعه، روزنامه‌خوانی، بازی شطرنج و سرگرمی‌هایی از این قبیل استفاده كرد.

– با توجه به مجاورت فضای غذاخوری با آشپزخانه و سرو غذا، این فضا باید دارای تهویه مناسب باشد.

– فضای غذاخوری باید از روشنایی طبیعی كافی و مطلوب برخوردار باشد.

– طراحی این فضاها باید براساس استقرار میزغذاخوری و تامین فضاهای حركتی مناسب و كافی در اطراف آن كه حركت سریع و ایمن را در زمان اعلام عملیات مقدور سازد، صورت گیرد.

– غذاخوری باید ارتباط و دسترسی مناسبی با آشپزخانه و نشیمن داشته باشد.

فضای آموزشی

آموزش در ایستگاه‌های آتش‌نشانی در دو حوزه مختلف صورت می‌گیرد:

1- آموزش نظری كاركنان عملیاتی كه بخشی از فعالیت ثابت و روزانه كاركنان محسوب می‌گردد؛

2- آموزش نظری عمومی كه به عنوان اقدامی پیشگیرانه به آموزش اصناف و اقشار مختلف جامعه از جمله دانش‌آموزان، كارمندان، كارگران، زنان خانه‌دار و … مبادرت می‌كند.

آموزش عمومی در دو مكان صورت می‌گیرد :

1- در محل ایستگاه آتش‌نشانی؛ و

2- در محل كار و فعالیت متقاضیان آموزش.

کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی

به همین دلیل در ایستگاه آتش‌نشانی باید فضای مناسبی كه امكان استفاده هر دو گروه را مقدور سازد، پیش‌بینی نمود.

 در كلیه ایستگاه‌های آتش‌نشانی متناسب با ابعاد و كلاس ایستگاه باید فضایی مشترك جهت اتاق سخنرانی و كلاس درس مجهز به وایت برد، پرده نمایش فیلم و اسلاید و سایر لوازم سمعی و بصری پیش‌بینی گردد.

 موقعیت قرارگیری این فضا باید به گونه‌ای باشد كه دسترسی كاركنان عملیاتی و مراجعان خارج از ایستگاه به آن، به سهولت انجام پذیرد.

موقعیت قرارگیری فضای آموزشی باید به گونه‌ای باشد كه مراجعان خارج از ایستگاه،  بدون عبور از فضاهای مورد استفاده و تردد كاركنان عملیاتی امكان دسترسی به آن را داشته باشند.

 فضای سرپوشیده ورزشی

حضور طولانی كاركنان عملیاتی در ایستگاه آتش‌نشانی در یك نوبت كاری و محدود بودن زمان فعالیت‌های سازمان یافته و برنامه‌ریزی شده روزانه باعث می‌گردد تا كاركنان عملیاتی ایستگاه، مدت زمان زیادی را بدون فعالیت موثر و سازنده در ایستگاه سپری كنند. این مساله ضمن اتلاف وقت كاركنان، دارای جنبه روانی است و باعث كسالت و افت روحی آنها می گردد، از این‌رو ضروریست تا با درنظر گرفتن برنامه كار روزانه، ساعات بیكاری كاركنان شناسایی شود و فعالیت‌های موثر و سازنده‏ای كه باعث ارتقای توان جسمی و روحی آنها شود، انجام گیرد. برای این منظور اتاق یا سالن ورزشی كه امكان انجام فعالیت‌های سبك ورزشی را مقدور سازد ضروری است.

2-9-1- در كلیه ایستگاه‌های آتش‌نشانی متناسب با ابعاد و كلاس ایستگاه باید اتاق یا سالن مناسبی جهت فعالیت‌های ورزشی از قبیل تنیس روی میز، نرمش و … پیش بینی گردد.

2-9-2- موقعیت قرارگیری یا نحوه عایق‌بندی صوتی اتاق یا سالن ورزش باید به گونه‌ای باشد كه سروصدای ناشی از انجام فعالیت‌های ورزشی باعث ایجاد آلودگی صوتی و آزار سایر كاركنان نگردد.

فهرست

مقدمه. 1

معرفی مکان کارآموزی.. 1

شهرصالحیه و پیشینه شهرداری صالحیه. 1

شهرداران صالحیه به ترتیب انتصاب.. 2

چارت سازمانی.. 3

نوع فعالیت شهرداری ، خدماتی-عمرانی میباشد . 4

معرفی آتش نشانی.. 4

شرح وظایف… 4

ضرورت و مبنای تاسیس یک مرکز آتش نشانی طبق آمار 5

دسته بندی کلی ایستگاههای آتش نشانی.. 5

مجموعه ضوابط و مقررات طراحی ایستگاه‏های آتش‌نشانی كشور عبارتند از : 6

1- كلیات.. 7

2- ساختمان اصلی ایستگاه 8

2-1- اتاق مخابرات.. 8

2-2- بخش مدیریت و اداری.. 9

2-3- اتاق فرمانده 9

2-4- آسایشگاه (کارآموزی احداث ساختمان آتش نشانی) 9

2-5- نشیمن.. 10

2-6- آشپزخانه. 11

2-7- غذاخوری.. 11

2-8- فضای آموزشی.. 11

2-9- فضای سرپوشیده ورزشی.. 12

2-10- انبارها 13

2-11- نمازخانه. 13

3- آشیانه وسایل نقلیه عملیاتی.. 14

3-1- كلیات.. 14

3-2- ابعاد. 14

3-3- فضاهای جانبی.. 15

3-4- درب‌های آشیانه. 15

3-5- محل شستشو. 16

3-6- مواد و مصالح.. 16

3-7- ورودی و خروجی.. 16

3-8- تهویه و نور 16

3-9- شیب… 17

3-10- فضاهای بهداشتی.. 17

3-11- میله فرود. 17

4- محوطه ایستگاه آتش‌نشانی.. 19

4-1- برج خشك كن و تمرینات.. 19

4-2- محوطه تمرینات عملیاتی.. 19

4-3- توقفگاه وسایل نقلیه شخصی.. 20

4-4- ایستگاه فوریت‌های پزشكی.. 20

4-5- فضای باز ورزشی.. 21

5- تاسیسات خاص…. 22

6- توصیه‌ها 22